Төрт түлік – мал: түйе, жылқы, қой, сиыр. Қазақ халқы осы төртеуін төрт түлік деп атаған. Ауыз әдебиетінде “төрт түлік малды құрадың” деген тіркес жиі кездеседі. Бұл дәулетіне сәулеті сай адамдарға арналып айтылған. Мысалы, “Байбөрі деген бар екен, Байбөрі малға бай екен, Төрт түлігі сай екен...” (“Алпамыс батыр” жырынан). Халық төрт түліктің әрқайсысының сақтаушы иесі бар деп ұғынып, оларды ойсылқара, қамбар ата, шопан ата, зеңгі баба деп атаған. Төрт түлікті кейде жұп (аша, айыр) тұяқ, тақ (тік) тұяқ деп те атайды. Қазақ төрт түліктің ішінде түйе малын байлық ретінде де, көлік ретінде де, азық ретінде де қатты қастерлеген. “Нар жолында жүк қалмас” деген мәтел осының айғағы. “Ат – ердің қанаты”, “Мінсең – көлік, жесең – ет” деп жылқы малын да аса жоғары бағалаған. Сондай-ақ қой мен ешкі, сиыр малының да өзіне тән ерекше қасиеттері болатынын ұмытпаған.
Адашкан ысымдарды өз ордуна кой
Таблицанын биринчи катарына Кокон хандыгынын жана Россия империясынын өкүлдөрүн , экинчи катарга алар менен кызматташкан кыргыз мыктыларын үчүнчү катарга каршылашкан ысымдарды жаз.
Эскертүү: Тарыхый ысымдар экинчи жана үчүнчү таблицада кайталанышы мүмкүн.
Алымбек датка, Атабек датка, Тынаалы Корчу,
Байтик Канай уулу, Бутаков, Кокум, Алишер датка,
Рустомбек, М.И.Венюков, Жантай Карабек уулу,
Маймыл, Чон Карач, Торогелди, Канат-шаа, Цимерман,
Адыл, Рахматулла Жеребятьев, Менде, Дюгамел,
Качыбек Шераалы уулу, Мырзаалы, Абайылда бий,
Мекеш, Өмурзак Боромбай уулу, Голубов, Муратаалы,
Тилекмат, Г.А.Колпаковский, Калыгул, Г.Х Гасфорд
Жангарач, Султанбай,
Шайдылда, Үмөтаалы, Ажы, Озбек Бошкой уулу
Кокон хандыгы
Россия империясы
1
2
3