Қорық– аумағындағы барлық табиғи кешен толығымен шаруашылыққа пайдаланылудан алынған және үкіметтің қорғауында болатын жер не су кеңістігі; типтік, сирек кездесетін және бірегей табиғи кешендерді бүкіл компоненттерінің жиынтығымен қоса, сол қалпында сақтауға арналған, арнайы қорғау режимі бекітілген ерекше қорғалатын табиғи аумақ. Қорықтың негізгі міндеті – қорғауға алынған табиғат кешенін (эталондық табиғи экожүйелерді), сондай-ақ, осы аумаққа тән организмдердің гендік қорын сақтау және қалпына келтіру, табиғи құбылыстардың даму заңдылықтарын ғылыми тұрғыдан кеңінен зерттеу. Қорық аумағын шаруашылық мақсат үшін пайдалануға болмайды. Қорық қорғалатын аумақ қана емес, сонымен қатар табиғатты қорғау жөніндегі мемлекеттік ғылыми мекеме болып табылады. Мұнда жабайы хайуанаттарға санақ жүргізу әдістері, оларға әсер ететін факторлар анықталып, саны сиреп бара жатқан жануарлар мен қоры азайып кеткен өсімдік түрлерін қалпына келтіру мәселесі терең зерттеледі. Қорықтағы табиғи ресурстарды сақтаудың жолдары белгіленеді. Қазақстанда Ақсу-Жабағылы қорығы, Алматы қорығы, Барсакелмес қорығы, Қорғалжын қорығы, Марқакөл қорығы, Наурызым қорығы, Үстірт қорығы,Алакөл, Батыс Алтай қорықтары бар; қ. Биосфералық қорық
Объяснение:
Ыбырай Алтынсарин – қазақ халқының аса көрнекті ағартушысы , жаңашыл педагог , жазушы әрі қоғам қайраткері.
Белгілі ақын Ғафу Қайырбеков Ыбырайға «Дала қоңырауы» деп баға бергені бәрімізге мәлім . Ыбырай атамыздың сол кездегі мектеп ашу ісі , алғашқы оқулық , қазақ даласында қоңырау болып соғылып , жастарды:
Бір Аллаға сиынып,
Кел балалар , оқылық –
деп білімге шақырды . Кеңес дәуірі тұсында бәрі түгенделмесе де , кей қазақ зиялыларының өмірбаяндық деректері , шынайы шығармалары мектептерде , жоғарғы оқу орындарында оқытылды . Сапасы , мазмұны жөнінде әңгіме бөлек , әрине. Алашта Алтынсарин десе алаңдамайтын қандастар жоқ шығар , сірә.
Қазақ даласында мектеп ашу ісі оңай болмағаны рас. Ыбырайға дейін қыздарға арнап ашылған мектеп болмап еді. Ыбырай зиялы, зерделі жан, маңдай терімен , өз күш-қуатымен мектеп ашып, қазақ балаларының білімге деген құштарлығын оятқан. Ыбырайдан бастау алған мектептер қазақ қыздарының көзін ашып, ер азаматтар мен тең дәрежеде білім алуына мүмкіндік бергені, мені қуантады! Кезінде Ыбырайдан бастау алған білім бұлағың сусындап, бүгінгі қыздарымыз, әпкелеріміз қоғамның түрлі саласында қызмет етіп жатыр. Алтынсарин өзінің бүкіл саналы, ғибратты ғұмырын жалпы жұртты сауаттандыруға, алыс елді мекендерде мектеп ашып, керекті оқулық кітаптарды жазып, ұрпақтарды дұрыс бағытта тәрбиелеу ісіне арнады . Алғашында мектепке бірнеше қара домалақ баланы қабылдаған Ыбырайдың білім беру дәстүрлі жалғасын тауып, бүгінгі таңда қаншама зиялы , парасатты елімізге пайдасы зор азаматтар білім алуда. Жаңа заманға сай мектептер салынып, қазіргі талаптарға сәйкес оқулықтар шығарылып жатыр. Арманың орындылды деген осы шығар.
Қорытындылай келе, мектеп ашу ісі оңай болмады , талай қиындық кешті. Сол қиындыққа төтеп берген Ыбырай Алтынсарин атамызға мың алғыс айтқым келеді. Қазіргі кезде Елбасымыздың жүз нақты қадам даму жолында білім беруге ерекше мән беріп отыр. Сол кездегі Ыбырайдың мектепті ашу ісі , қазірде осылай жалғасын тауып жатыр.