Сөз құрамына талдау.
Арала – түбірі (не істе? етістік), +п – көсемше жұрнағы.
Кел – түбірі (не істе? етістік), +е – көсемше жұрнағы, +ді · жіктік жалғауының 3-жағы.
Шықылық – түбірі (еліктеу сөз), +та – етістік тудырушы жұрнақ, +й – көсемше жұрнағы, +ды – жіктік жалғауының 3-жағы.
Есті – түбірі (не істе? етістік), +л – ырықсыз етіс жұрнағы, +ме – болымсыз етістік жұрнағы, +й – көсемше жұрнағы, +ді – жіктік жалғауының 3-жағы.
Шақыр – түбірі (не істе? етістік), +ма – болымсыз етістік жұрнағы, +й – көсемше жұрнағы, +ды – жіктік жалғауының 3-жағы.
Бол – түбірі (не істе? етістік), +ма – болымсыз етістік жұрнағы, +са – шартты рай жұрнағы.
Пана – түбірі (не? зат есім), +ла – етістік тудырушы жұрнақ, +ма – болымсыз етістік жұрнағы, +п – көсемше жұрнағы, +ты – жіктік жалғауының 3-жағы.
Көр – түбірі (не істе? етістік), +ін – өздік етіс жұрнағы, +бе – болымсыз етістік жұрнағы, +й – көсемше жұрнағы, +ді – жіктік жалғауының 3-жағы.
Жібер – түбірі (не істе? етістік), +ме – болымсыз етістік жұрнағы, +п – көсемше жұрнағы, +ті – жіктік жалғауының 3-жағы.
«А ң табиғатсыз күні жоқ,оны айтуға табиғаттың тілі жоқ» деген киелі ұғымның астарында қаншама ойлар жатыр. «Өсімдік,орман, табиғат» деген ұғымдар адам өмірімен тығыз байланысты. Өйткені адам өмірінің негізгі тіршілік көзі табиғат деп айтатын болсақ ешуақытта қателеспейміз. Біз өзімізге қажетті дүниенің барлығын осы табиғаттан алып отырмыз. Кең байтақ еліміздің жерін орманды алқаптар, жазық далалар мен шөлейттер алып жатыр. Соның ішінде ең аз көлемді жерлерді ормандар қамтиды. Осындай қасиетті де киелі жасыл желекті сақтап қалу үшін елмізде арнайы орманшаруашылық мекемелері құрылған. Бұл мекемелер ормандарды сақтап қалумен қатар оның өсіп-өнуіне өз үлестерін қосып келеді. Біздің тұрып жатқан жеріміз Үлкен-Түкті деп аталатын орманшаруашылық мекемесі. Бұл жердің табиғатын сөзбен айтып жеткізу мүмкін емес. Табиғаты сұлу да көркем, ауасы таза, орман ішіндегі сылдырап аққан бұлақ сулары өте мөлдір де тұнық. Орманды алқаптарда негізінен қылқанжапырақты қарағай, қайың аралас терек, талдар мен жеміс беретін бұталы өсімдіктер өседі. Ормандарда негізінен жабайы аңдар мен жануарлар, құстар мекендейді. Жасыл желектің одан әрі көбейуіне біздің де мекеме қызметкерлерінің еңбегі зор.Олар ормандардың өрттен сақталуын, заңсыз кесілуін қатаң бақылау үстінде. Осы орасан зор байлықты сақтап қалуға әрқайсымыз атсалысып, түсіністікпен қарауға міндеттіміз.Әсіресе, орман ішінде демалыс ұйымдастыру кезінде, саяхатқа шыққанда, жидек пен саңырауқұлақ теретін кездерде өте абай болған жөн. Өйткені біз өз ұрпағымыздың болашағын ойлауға тиіспіз. Жер ананың осыншама берген байлығын көздің қарашығындай сақтап, кейінгі ұрпаққа аманат ету әрбір адамзаттың үлкен борышы.
Табиғатты аялап, қастерлей білейік, достар!