Жантаза»(әңгімеден үзінді) Екі күннен бері орта бойлы, төртбак денелі, қалың кабақты, карасұр жігіт торы атпен желдіртіп келеді. Бес қаруын түгел асынған. Қызылқұмның жұмақ көркіне қызыға кез тастап келе жатқан жасы әлі жиырмаға тола коймаған жігіттің кеудесіндегі елдің тірлігіnе үнемі осындай мамыражай кеше берсе ғой деген арман ұлғая түсті. «Тіршілік неткен тұрлаусыз еді! деген ой келді оның қиялына. - Айналаны көріктендіріп тұрған мынау Кызғалдактар кұралайдың салкыны өткен соң күнге күйin. желге ұшарын білмейді-ау! Адамдар солай, тайталасып өтеді. Күреспесен. промырын қамшының сабындай кыска. Тосыннан келген дүлей күш сындырып кеткенін байқамайда каласың...» Болатын бала он төртінде бас болар. Кеудеде жолбарыс жүрек соғып тұрған кезде ержігіт үйінде бұғып жата алмас. Сыр бойындағы қалың елдің қамын жеп, жас күнінен атқа қонып, ақ найза ұстады. Он жетіге толар-толмас кезінде айрандай ұйып отырған елге оңтүстіктегі алашапандылардың әскері киліге кіріп,ойран салды. Жекпе-жекте бас батырына найза кадап, аттан аударды. Ел тізгінін ұстагандар екі тарапка калтаңдап ашыркаган халқын тойдырудың орнына, алкымын толтыруымен алек. Жағдай балай жалғаса берсе, тұлымды ұл-кұлға, бұрымды кыз-күнге айналарын сезген бал тасігіт араздасқан ағайынды жарастырып, елді біріктіруімен әуре. Арал, Сырдың кейбір салаларына бөген кұрып, егіншілікпен айналысуға үндеді. Егіншілікті үйретудегі мақсат-шашыраңқы елді жинау. Біріккен жұртты жау жене алмайды. Мұны түсінгендер Сырды сағалағанымен, малына малданып, кырды жағалап кететіндер де бар. Қай-қайсыда басына іс түскенде әскері бар болғандықтан баган келеді. Оның самсаған қалың қолы бар, жүздеген жігітті машықтандырып-жау шапса, лап коюға дайындап қойған. Таса жердегі әскери жаттығуларда шыңдалған жігіттер былайғы кезде өз тірлігімен айналыса береді. 4-тапсырма Мәтін бойынша кестені толтырыңыз. Кейіпкердің мінез-сипатын, іс-әрекетін анықтаңыз. Шығармадан кейіпкерге берілген автор мінездемесін Кейіпкердің жасы, түрі, сыртқы келбеті Кейіпкердің мінезі, Кейіпкердің іс- Қылығы, ішкі жан- әрекеті дүниесі
Нұрғиса Тілендиев
Нұргиса Атабайұлы Тілендиев Алматы облысы Іле ауданының Шилікемер деген жерінде дүниеге келген. Ол – қазақ композиторы, дирижер, домбырашы, халық артисі.
Н. Тілендиев П. И. Чайковский атындағы Мәскеу консерваториясының дирижерлік факультетін бітірген. 1953-1961 жылдары Қазакстанның опера және балет театрында істеді. «Қазақфильм» киностудиясы музыкалық редакциясының бас редакторы болды.
Еркін төгілген әсем әуен, сымбатты ырғақ, нәзік лиризм, азаматтық пафос пен динамикалық серпін - Нұрғиса Тілендиев шығармаларына тән қасиет. Ол- төрт жүзге тарта ән мен романстардың, «Достык жолымен» балетінің, «Алтын таулар» операсының, «Ана толғауы» поэмасының, т. б. көптеген
шығармалардың авторы.