І.Жансүгіров “Күйші” поэмасы (үзінді). 1-сабақ Күйші не болғысы келеді? Бірнеше жауапты таңда. Ерекшеле. Күміс сақина, түлкі ішік, алтын білезік, аққудың қауырсыны, күміс білезік, тотықұс қауырсыны
Мұнар, мұнар, мұнар күн О, смутные, смутные, мутные дни… Мрачнея, подернуты тучей они. Молодые верблюды споткнулись о лед, Самцы в - холощёных обращены. Батыры любимые счастьем всегда, И проблеска счастья теперь лишены. Верблюды, идущие некогда в паре, Теперь отвязались и бродят одни. Вон нежные девы на крупы коней Закинуты словно добыча войны. Порублены воины, крики и вой, Изрезаны вьюки жестокой рукой. Сундук, что был полон золотом весь, Валяется ныне, разграблен, пустой. О, господи, сделай всё сном, Этот день проклятый стал днем, Когда умер батыр Исатай, Когда смутой охвачен стал край. Когда стрелы летели дождём, Когда лунь с перебитым крылом Не смог уж взлететь в небеса. Когда знамя плеща на ветру, Свернулось, забыв про игру. Когда волк, прирученный тобой, Свой ошейник в пыли потеряв, Превратился в дворового пса. Когда в степи нам скакуна, Как не ищи, уж не сыскать. Когда поднялся с Аркаулы Свирепый северный буран, Не видно стало вдруг ни зги. Когда услышав издали, Как рухнул тополь-байтерек, Возликовали в раз враги.
Әдемі көркімен, жанға жайлы нәзік табиғатымен есте қалатын Алматы, бүгінде әр адамның жүрегінен жылы орын тапқан болар, сірә?! Онсыз да әсем әнімен баурап алатын Алматы, күн өткен сайын құлпыра түскендей. Бұл қаланың тарихи, табиғи және мәдени орны да ерекше екені сөзсіз. Жетісудың еркесіндей елітіп әкетіп, арманды арманға жалғайтын да осы – Алматы. Алайда қазіргі Алматымыздың жағдайы қалай? Қаламыз жылдан жылға қарқынды дамып келеді. Оның дәлелін өзіміз де көре аламыз. Халықтың тұрмыс-тіршілігі, экономикалық жағдайы, шаһардың даму процесі де айтарлықтай жақсы болмаса, жаман емес. Сонымен қатар, Алматы – жаңа мүмкіндіктер мекені болып та саналады. Осында көптеген саяси, мәдени іс-шаралар өткізіліп те жатыр. Жастардың көбісінің жаңа өмірге қадам басуына да себепкер болып, қолынан жетектегендей болады.
Алматы – үлкен белестерді бағындырған қала. Оның тарихына көз жүгіртсек, басынан сан-қилы тарихи кезеңдерді өткерген. Мысалыға, қарапайым өзіміздің тәуелсіздік алған жылдардың тарихи маңызы өте зор екені белгілі. Ызғарлы желтоқсанның құрбанына айналған адамдардың өздері әлі күнге Алматының айбынды жерін еш естерінен шығармайды. Себебі бұл тарихи мекен әрі ұлы оқиға. Ал қазір тәуелсіз елдің көркем аймағына айналып отыр.
Алатауы айқарыла ашылып қарсы алса, Көктөбесі жайқала жадырап құшақ жаяды. Соңғы кездері қаламыздың экологиялық жағдайлары бәсеңдеп бара жатыр. Экологиялық апатты аймақтардың бірі екені де рас. Оның алдын алу шаралары да қарастырылуда. Дегенмен, ол шаралар шаһардың толық тазаруына көмек бере алмайды. Сол себепті әрбір алматылық азамат өз қоршаған ортасына септігін тигізіп, Табиғат-Ананы да естен шығармаған жөн. Тағы айта кетерлік жайт, бұл қала қазіргі қазақ қоғамындағы ірі мегаполистердің бірі. Жаңа заманға сай дамыған ғимараттарымен де ерекшеленеді. Бизнес пен бәсекенің орталығы және болашағынан біршама биік белестердің күтіп тұруы да ғажап емес.
Не айтсақ та, Алматының әсем табиғаты мен шырайлы шуағы кез-келгенге туған анасы әлдилегендей сезім ұялатады. Қаламыз өркендей берсін!
Алтын білезік, күміс білезік, тотықұс қауырсыны
Объяснение: