Ағайын тату болса — ат көп,
Абысын тату болса — ас көп.
Теңге — тиыннан,
Ынтымақ — ұйымнан.
Екі құзғын таласса,
Бір қарғаға жем болар.
Көнектен шошынған бие оңбас,
Көптен бөлінген үй оңбас.
Бір жеңнен қол шығар,
Бір жағадан бас шығар.
Қырық кісі — бір жақ,
Қыңыр кісі — бір жақ.
Көптеген жау алады,
Көмектескен дау алады.
Күшенген жеңбейді,
Күші көп жеңеді.
Ынтымақ — бұзылмайтын қорған,
Қосылып еккен ағаш — орман.
Біреуің бас, біреуің аяқ бол,
Біреуің құйрық, біреуің қанат бол.
Аздың азаншысы болғанша,
Көптің қазаншысы бол!
Күш — бірлікте.
Саусақ бірікпей —
Ине ілікпейді.
Ауыл болса — қауым бол.
Аз да бітер, көп те бітер,
Татулықққа не жетер?
Біршілік болмай — тіршілік болмайды.
Ұйымдасқан ұтады.
Тоқтығында жараспаған,
Аштығында қараспайды.
Қосылғанғанның — қолы ұзын,
Қос керуеннің — жолы ұзын.
Байлық байлық емес, бірлік — байлық.
Қол жұмылмай — жылынбайды.
Ынтымақ жүрген жерде,
Ырыс бірге жүреді.
Құрама жиып ел өткен,
Құрақ жиып шөп еткен.
Ұйымдасқан ұтады.
Ынтымақтың арты игі.
Ынтымақсыз елді-
Ұрысы билейді.
Ынтымақты елді-
Дұрысы билейді.
Жұрт келгендей жиын болсын,
Жұмылған қолдай ұйым болсын.
Бір кісінікі — мақұл.
Екі кісінікі — ақыл.
Төртеуі түгел төрге шығар.
Тірлік басқа болса да,
Тілек бір.
Бармақ басқа болса да,
Білек бір.
Итпен ит ырылдасса,
Тамағының тоқтығы.
Жігіт пен жігіт қырындасса,
Ынтымақтығының жоқтығы.
Жері азған елде,
Тоқшылық болмайды.
Ері ынтымақты елде
Жоқшылық болмайды.
Біреуге біреу сеп,
Тамға тіреу сеп.
Тату елдің тамағы таусылмайды.
Ұрыстың арты — реніш,
Татулықтың арты — кеніш.
Берекені көктен тілеме,
Бірлігі мол көптен тіле.
Бірлігі бар елдің,
Белін ешкім сындырмас.
Біріккен бітіреді,
Ұйымдасқан ұтады.
Саусақ ашылса қылдырық,
Жұмылса — жұдырық.
Кеңеспен шешкен шешімнің
Кемісі болмас.
Ынтымақ жүрген жерде —
Ырыс жүреді.
Адассаң, көппен адас.
Әрі жат, бері жат,
Таршылықтың белгісі.
Сен же, мен же —
Баршылықтың белгісі.
Жас — жастың тілегі бір,
Ынтымақтың білегі бір.
Тірліктің күші — бірлікте.
Адамның күні адаммен.
Бас жарылса, бөрік ішінде,
Қол сынса, жең ішінде.
Дәулетіне қарай сәулеті.
Бірліксіз істе береке жоқ.
Бірлігі күшті ел азбайды,
пішуі кең көйлек тозбайды.
Алтын алма, алғыс ал,
Алтын деген — жер сыйы.
Алғыс деген — ел сыйы.
Бірлік еткен озар.
Бірлеспеген тозар.
Ынтымақ — ырыс қазығы,
Уәде — жанның азығы.
Қазақстанның биік таулы өлкелеріне:Алтай,Оңтүстік Алтай,Батыс немесе Кенді Алтай,Жоңғар таулы өлкесі,Тянь-Шань таулы өлкесі жатады. Биік таулы өлкелерге Қазақстанның шығысы мен оңтүстік-шығысындығы Алтай, Сауыр-Тарбағатай, Жоңғар(Жетісу) Алатауы және Тянь-Шань тау жүйелері жатады.Бұл таулардың барлығы палеозой қатпарлықтарында көтеріліп,мезозой эрасында тегістелген. Жаңа тектоникалық қозғалыстар нәтижесінде қайта жаңғырған.Биік таулы өлкенің аласа таулардан айырмасы жер бедерінің биік әрі күшті тілімделгендігімен ерекшеленеді
Қазіргі Қазақстан жерінде адамдар аңшылықпен ежелгі палеолит дәуірінен айналысқан. Мысалы, Үшбұлақ қойнауында (Қаратау қаласының солтүстік-батыс жағында 36 км жерде) мустье дәуірінде өмір сүрген аңшылардың шағын топтарының қысқа мерзімді тұрақтарының ізі сақталған. Ондай тұрақтар суатқа келетін аңдарды (бизон, бұғы, киік, жылқы) аңдуға қолайлы бұлақ түбіне салынған. Соңғы палеолит дәуірінде ірі жануарларды аулау, адам қорегінің басты негізі болды.