Казахский язык является родным языком примерно для 8—8,3 миллионов человек. По данным переписи населения Казахстана 2009 года около 9 982 276 казахов назвали своим родным языком казахский. Почти 1,8 млн других народов Казахстана также владеет казахским в той или иной степени. Наибольший процент владения наблюдается среди родственных тюркских народов (в процентах): узбеков (95,5), уйгур (93,7), киргиз (92,7), турок (91), азербайджанцев (81,2), татар (72,6). Среди славянских народов процент владеющих сравнительно невелик: русских (25,3), украинцев (21,5), поляков (20,9), белорусов (19).Распространён в Казахстане, Китае, странах СНГ, Монголии, в меньшей степени в Афганистане, Иране, Турции.Российские казахи говорят на казахском (72%) и русском языках (98%).В современном казахском языке отсутствует диалектное деление, но выделяют три говора: северо-восточный, южный и западный, примерно соответствующие территориям трёх жузов. В языке казахов Китая (южный и западный) и Монголии(северо-восточный говор) имеются отличия в лексике, обусловленные длительным проживанием в разных странах. Однако территориальные различия казахского языка в целом невелики и носителями ощущаются слабо. Причиной этому степная география Казахстана, благодаря которой отдельные племена и роды всегда контактировали между собой чаще, чем с соседними народами.
Байындыр немесе Баяндыр хан Қоррқыт ата кітабынан алынған. Қорқыт ата кңтабын 8-ші ғасырларда және одан да бұрын туған аңыздардың жинағы десе де болады. Оларды жыр түрінде жазған Қорқыт ата. Баяндыр хан той жасап, аттан айғыр, түйеден бура, қойдан қошқар сойғызады. Бір жерге қара отау, бір жерге ақ отау, бір жерге қызыл отау құрғызады; Кімнің ұлы,қызы жоқ болса, қара отауға қондырғын, астына қара киіз төсегін, астына қара киіз төсегін, қара қойдығ етін жесе жесін, жемесе тұрып кетсін!-деді. Ұлы барды ақ отауға; Қызы барды қызыл отауға қондырғын!-деді. Ұлы,қызы болмағанға Алла Тағаланың қарғысы тиген, біз де қарғауымыз керек, бәрі білсін,-деді. Тойға артынып- тартынып келген Дерсе хан ,қара үйге отырғысы келмей қайтып кетеді.
Бақыт туралы көп естідім. Біреулері: бақыт- күшпен денсаулықта десе. Екіншісі: бақыт дегеніміз - бай болуда деседі. Ал үшіншісі келіспепті; Бақыт - бұл мөртебе: букіл жұрт сені танысын. Көбісі сендіреді : өз жұмысын өз өмірінде білу - бақытты болу деген сөз. Кейбіреулері: бақыт үшін ең маңыздысы - бұл таза ар, адамдардың көзіне тік қарау үшін. Барлық а бақытты болғысы келеді. Біздіңше, кім адамды жақсы көрсе және сол кісіні қадірлесе, сүйсе, сол бақытты. Бақыт деген - тек алуда ғана емес. Мысалы сен қуанасыңғой әке -шешеңе сый сыйлағанда, досыңа қол үшін бергенде. Демек: бақыт дегеніміз ол- достарыңа қол үшін созып, оларға көмек беру және олармен бақытыңды бөлісу.
