Есім сөздерге жұрнақ жалғануы арқылы сын есімнің алынуы:
1) Орман+ды,дала+лы (-лы,-лі,-ды,-ді,-ты,-ті).
2) Бала+сыз,үй+сіз (-сыз,-сіз).
3) Жаз+ғы,іш+кі (-ғы,-гі,-қы,-кі).
4) Қыс+тық,жыл+дық (-лық,-лік,-дық,-дік,-тық,-тік ).
5) Ұйқы+шыл,кек+шіл (-шыл,-шіл).
6) Сөз+шең,бой+шаң,ашу+шаң (-шаң,-шең).
7) Тас+тай,су+дай (-дай,-дей,-тай,-тей).
8) Сән+қой,әуес+қой,өнер+паз (-қой,-қор,-паз,-кер,-гер).
9) Тарихи,қазақы (-и,-ы,-і).
Есімдерден зат есімнің жасалуы:
1) Қой+шы,күй+ші,ән+ші (-шы,-ші).
2) Шаруа+шылық,кең+шілік (-шылық,-шілік).
3) Бала+лық,жеңіл+дік,биік+тік (-лық,-лік,-дық,-дік,-тық,-тік).
4) Айла+кер,сауда+гер (-кер,-гер).
5) Шай+хана,арба+кеш,жем+қор (-кеш,-хана,-паз,-қой,-стан,-қор).
Есімдерден туынды етістіктің жасалуы:
1) Аяқ+та,күлім+де (-ла,-ле,-да,-де,-та,-те).
2) Ой+лан,таза+лан,рух+тән (-лан,-лен,-дан,-ден,-тан,-тен).
3) Сыр+лас,бір+лес (-лас,-лес,-дас,-дес,-тас,-тес).
4) Ән+дет,дауыл+дат (-лат,-лет,-дат,-дет).
5) Мін+е,тең+е (-а,-е).
6) Мұң+ай,күш+ей (-ай,-ей,-й).
7) Ескі+р,қысқа+р (-ар,-ер,-р).
8) Су+ал,тар+ыл (-ал,-ел,-ыл,-іл,-л).
9) Тын+ық,бір+ік (-ық,-ік).
10) Бас+қар,су+ғар (-қар,-кер,-ғар,-гер).
11) Үлкен+сі,пысық+сы (-сы,-сі,-ымсы,-імсі ).
12) Жат+сын,көп+сін (-сын,-сін).
13) Жетім+сіре,ой+сыра (-ра,-ре,-ыра,-іре ).
14) Бақ+ырай,тік+ірей (-ырай,-ірей).
2 Шахмат миды шыңдайды.
3 Шынықсаң шымыр боларсың.
4 Спорт-денсаулық кепілі.
5Таңды таңғы астан емес,дене шынықтырудан баста.
6Жаяу жүрген жүз жасар.
7Спортқа уақытыңды көп бөлсең,ол саған мықты ұзақ ғұмыр силайды.
8Денсаулық-мол байлық.
9 Спорт- бейбітшілік елшісі.
10 Күн,ауа,су және спорт сенің жақсы достарың.
11Дені саудың-жаны сау.
12Гимнастикамен шұғылдансаң, өзіңді жас сезінерсің.
13 Футбол,хоккей,баскетбол-ержүрек жігіттердің ойыны.