Ха́тим ат-Та́и (Хатим-Тай, араб. حاتم الطائي; ум. 578) — прославленный арабский поэт VI века из племени тай, отец сподвижника Мухаммеда Ади ибн Хатима. Исследователи считают, что образ Атымтая (Хатимтай, Хатымтай) из фольклора народов Востока восходит к Хатиму ат-Таи. Сюжеты о Хатиме широко распространены на Востоке: от арабов они перешли к другим народам Ближнего и Среднего Востока и Средней Азии — иранцам, азербайджанцам, туркменам, казахам. В сюжетном и жанровом отношении произведения о Хатиме ат-Таи
Қазақ өзінің салт-дәстүрін берік ұстанған халық. Біздің ұлттық дәстүрлерімізде қазақтың бет-бейнесі, таным-түсінігі, жалпы жаратылысы жатқандығы белгілі. Ата-бабамыз «жел бесіктен жер бесікке дейін» әрбір атаулы күнді тіршілігінен тыс қалдырмай, ат беріп, айдар тағып, ерекше дәстүрмен айшықтап қараған. Сондықтан болса керек, қазақ "Дәстүрің – дәулетің" деп бағалаған. Бүгінде қолданыста жоқ дәстүріміз жетерлік. Солардың бірнешеуін тізуді жөн санадық.
1. Айтұяқ
Көп салт-дәстүрдің бірі. Біреу қатты жараланса, өміріне қауіп төнсе немесе қиын жағдайға душар болса әдетте қазақ "ақсарбас" айтады. Ондайда малын сойып, құдайы тамақ береді. Бұрын қауіп-қатері ауыр жолға, мәселен, Отан қорғауға, қажылық сапарға, ауыр сырқаттан емделуге аттанатын болса, "айтұяқ" атап, жылқы соятын болған. Ел-жұртқа күні бұрын хабарлаған, жиналған жұрттың батасын алған. Жаугершілік замандарда "айтұяқ" жиі берілген. Ежелгі аңыз-әңгімелерде, ертегілерде, батырлар жырында кездесетін бұл сөз сирек айтылады. Оның орнына "жолаяқ" басым.
