Заттану (зат есімге айналу), немесе Субстантивтену (лат. substantivum - зат есім) — басқа сөз таптарына жататын сөздердің зат есімге айналуы. Субстантивтену көбінесе сын есімдер мен есімшелерге тән.
Сын есім әдетте көптелмейді, тәуелденбейді, септелмейді. Егер сын есімге көптік, я тәуелдік, я септік жалғауы жалғанса, онда сын есім зат есімнің орнына жүреді. Осындай сын есімнің сөйлемде зат есімнің орнына жұмсалып, зат есімнің қызметін атқаруын сын есімнің заттануы дейді. Мысалы: Жақсыдан шарапат, жаманнан кесапат (мақал) деген сөйлемде жақсыдан, жаманнан деген сын есімдер шығыс септік жалғауында тұрып, зат есімнің орнына яғни адамнан дегеннін орнына (жақсы адамнан, жаман адамнан) заттанып қолданылған. Заттанған сын есім атау септік тұлғасында тұрып бастауыш болады. Мысалы: Ұялшак, сы-бағасынан құр қалар (мәтел). Баланың жақсысы — кызық, жаманы — күйік (А.) деген сөйлемдерде ұялшак, (адам кім?), жақсысы (бала кімі?), жаманы (бала кімі?) атау септікте тұрып, заттанып, бастауыш қызметін атқарып тур
вот иво картинка қазақ тілі 5класс стр32 задание7 помагите чуваку
текст:Қазақ шайы көзді, көңілді той-
ғызуымен ерекше. Айсұлу ақ сүл-
гіге аз-кем орап, бұқтырып алған
шайды кесеге құюға қам жасады.
Адамның адамға деген қызметі
қымбат. Кісінің кісіге деген ықы-
ласы ерекше. Айсұлудың сұлулы-
ғы қимылында болып шықты.
Шырағым, қылықты қызме-
тіңе ризамын, талабың жансын!
Перзентті бол!
деп Елбасы ризалық сезімін білдіріп, алғыс
айтты.
Ислам-ака қалыспай өз жосығын жасауға асықты. Дастарқан
басынан тұра салып, есік сыртында тұрған көмекшісін шақырды.
Қол сөмкесін ашқызды. Ішінен лағыл түсті жібек орамал ша-
шылды. Бір шетінен шымши ұстап көтерген Ислам-ака:
Мынау қалыңдыққа арнап тоқылған Хиуа жібегі, Хиуаның
жібек орамалы!
деп құлашын кең жайған кезде, біраз жерді алып кеткен лағыл орамалды "Кел, қарағым",-деп, жақын келген келіншектің иығына жазыпты.
1) Дастанның қарындасы бар. (В)
2) Ол қарындасын өте жақсы көреді. (С)
3) Ол қарындасына кітап сатып алды. (А).
4) Менің досым маған опера театры туралы айтты. (С)
5) Ол маған опера туралы айтты. (В)
6) Мен опера театрында болған емеспін. (А)
7) Менің достарым спорт залда шығар. (В).
8) Жұмысшылар спорт залын салып жатыр. (С).
9) Кім спорт залға барды? (А).
10) Менің ағам медицина академиясында оқиды. (В).
11) Менің де медицина академиясына түскім келеді (С).
12) Осы көшеде медицина академиясы бар (А).
13) Маржан бала дәрігері болғысы келеді. (С).
14) Менің інім дәрігерге барады. (В).
15) Мына әңгіме дәрігер туралы. (А).
16) Менің әпкеме француз әдебиеті ұнайды. (А).
17) Ертең француз әдебиетінен лекция болабы. (С).
18) Ол француз әдебиетіне қызығады. (В).
19) Дәурен бүгінгі газетті сатып алды. (С).
20) Менде бүгінгі газет жоқ. (В).
21) Мен бүгінгі бір мақаланы оқығым келеді. (А).
Заттанған сын есім атау септік тұлғасында тұрып бастауыш болады. Мысалы: Ұялшак, сы-бағасынан құр қалар (мәтел). Баланың жақсысы — кызық, жаманы — күйік (А.) деген сөйлемдерде ұялшак, (адам кім?), жақсысы (бала кімі?), жаманы (бала кімі?) атау септікте тұрып, заттанып, бастауыш қызметін атқарып тұр.