Батыр— әскери өнерді жақсы меңгерген, жаутүсірер ерлігімен аты шыққан, қаһарман адамға берілетін құрметті атақ. Батыр атағы мирасқорлықжолымен берілмейді, оған әрбір адам жеке басының ерлігімен ие болады. Батырларды қазақ халқы ежелден құрмет тұтқан.
Көшпелі халықтарда бүкіл өмірі соғыста өтетін, соғыс ісі атадан балаға жалғасқан негізгі кәсібі болған, мемлекет билікті қолына ұстаған қоғамдық топ — әскери ақсүйектер болды. Осы топта соғыс ісінің тәжірибесі жинақталып, әскери өнер дамып, қару-жарақ жасаудың, оны қолданудың биік деңгейі қалыптасты. Батырлар көбіне осы әлеуметтік жіктің өкілдері арасынан шықты. Олардың бар өмірі елдің қонысын кеңейту, халықты жаудан қорғау жолындағы жорықтарда өткен. Ел үшін жанын қиған Батырлардың есімі ел ұранына айналып, халық олардың аруақтарына табынған. Ата-бабаларынан бері қарай Батыр атанып келе жатқан, ауыр жараланса да ұрыс даласын тастамағандар қара Батыр не қара берен Батыр, қауіп-қатерді елемей, ұрысқа жалғыз кіріп ерлік көрсеткен адам жеке Батыр атанған.
Казақтың қайсар да Батыр қызы -Мәншүк Мәметова
Қазақтың қаһармандық эпостарындағы Алпамыс, Ер Тарғын, Қобыланды, Қамбар, т.б. — жауына жалғыз аттанған осындай Батырлар. Талай рет қақпа бұзып, жау қамалына ойран салған ерлерін қазақ “қамал бұзған қас батыр” деп мақтан еткен. Бағзы заманнан қазақтың көптеген Батырлары жеке басының ерлігімен қатар жыраулық қасиетімен де дараланған. Қазтуған, Марғасқа, Жиембет, Шалкиіз секілді от ауызды, орақ тілді ақындар — осындай Батырлар. Қазтуған өзі туралы: “Қарғадай мынау Қазтуған батыр туған жұрт, Кіндігімді кескен жұрт, Кір-қоңымды жуған жұрт, Қарағайдан садақ будырып, Қылшанымдысары жүн оққа толтырып, жанға сақтау болған жұрт” десе, Шалкиіз: “Күлікке тастай болып тимесе, Үстіме көбе сайлап кимен-ді, Дулығамның төбесі, Туған айдай болмаса, Батыршылық сүрменді” дейді. Марғасқажырау — еңсегей бойлы ер Есімнің батырларының бірі болған; қосымша Батырлық.
У этого термина существуют и другие значения, см. Батыр (значения). Батыр (батырь, батор, батур, богатур, боотур) у тюркских народов лихой наездник, храбрецПроисходит от заимствованного арийского бхагадар = багатар - "податель благ", господин, владетель. Термин заимствован вместе с самим институтом профессионального конного воина в сплошной металлической броне - т. н. катафрактария, характерного для позднего этапа скифо-сибирского мира культур (одна из народностей мира - арьям аспа - конные арии, аримаспы Геродота) . Катафрактарии сарматских племен послужили образцом для рыцарства Европы, Востока и Великой Степи.
Руское богатырь и тюркское батыр были заимствованы параллельно. Нижний слой профессионального воинства степи, рядовые рыцари.
Қазақ халқында аспаптар көп.Оның ішінде ең асылы қара домбыра.Ал енді мен сіздерге бір аңыз айтып берейін: Бір күні бір аңшы болады.Ол өз азығын марал ауламен тауыпты.Бірде ол аңшы маралды тау басынан аулап алады.Содан кейін аңшы таудан маралды түсіру қиын болады.Сол үшін маралдың бүкіл ішек қарынын сол жерге тастап кетеді.Бір уақыттан кейін аңшы қайтадан сол жерге келеді.Ол жерге келсе ызыңдаған дауыс шығады.Сөйтсе ол алдындағы маралдың ішек қарыны ағашқа керіліп қалыпты.Содан аңшының басына бір ой келеді.Содан домбыра пайда болады.Осылай қазақтың асыл,қара домбырасы пайда болады!
Батыр— әскери өнерді жақсы меңгерген, жаутүсірер ерлігімен аты шыққан, қаһарман адамға берілетін құрметті атақ. Батыр атағы мирасқорлықжолымен берілмейді, оған әрбір адам жеке басының ерлігімен ие болады. Батырларды қазақ халқы ежелден құрмет тұтқан.
Көшпелі халықтарда бүкіл өмірі соғыста өтетін, соғыс ісі атадан балаға жалғасқан негізгі кәсібі болған, мемлекет билікті қолына ұстаған қоғамдық топ — әскери ақсүйектер болды. Осы топта соғыс ісінің тәжірибесі жинақталып, әскери өнер дамып, қару-жарақ жасаудың, оны қолданудың биік деңгейі қалыптасты. Батырлар көбіне осы әлеуметтік жіктің өкілдері арасынан шықты. Олардың бар өмірі елдің қонысын кеңейту, халықты жаудан қорғау жолындағы жорықтарда өткен. Ел үшін жанын қиған Батырлардың есімі ел ұранына айналып, халық олардың аруақтарына табынған. Ата-бабаларынан бері қарай Батыр атанып келе жатқан, ауыр жараланса да ұрыс даласын тастамағандар қара Батыр не қара берен Батыр, қауіп-қатерді елемей, ұрысқа жалғыз кіріп ерлік көрсеткен адам жеке Батыр атанған.
Казақтың қайсар да Батыр қызы -Мәншүк МәметоваҚазақтың қаһармандық эпостарындағы Алпамыс, Ер Тарғын, Қобыланды, Қамбар, т.б. — жауына жалғыз аттанған осындай Батырлар. Талай рет қақпа бұзып, жау қамалына ойран салған ерлерін қазақ “қамал бұзған қас батыр” деп мақтан еткен. Бағзы заманнан қазақтың көптеген Батырлары жеке басының ерлігімен қатар жыраулық қасиетімен де дараланған. Қазтуған, Марғасқа, Жиембет, Шалкиіз секілді от ауызды, орақ тілді ақындар — осындай Батырлар. Қазтуған өзі туралы: “Қарғадай мынау Қазтуған батыр туған жұрт, Кіндігімді кескен жұрт, Кір-қоңымды жуған жұрт, Қарағайдан садақ будырып, Қылшанымдысары жүн оққа толтырып, жанға сақтау болған жұрт” десе, Шалкиіз: “Күлікке тастай болып тимесе, Үстіме көбе сайлап кимен-ді, Дулығамның төбесі, Туған айдай болмаса, Батыршылық сүрменді” дейді. Марғасқажырау — еңсегей бойлы ер Есімнің батырларының бірі болған; қосымша Батырлық.
У этого термина существуют и другие значения, см. Батыр (значения). Батыр (батырь, батор, батур, богатур, боотур) у тюркских народов лихой наездник, храбрецПроисходит от заимствованного арийского бхагадар = багатар - "податель благ", господин, владетель. Термин заимствован вместе с самим институтом профессионального конного воина в сплошной металлической броне - т. н. катафрактария, характерного для позднего этапа скифо-сибирского мира культур (одна из народностей мира - арьям аспа - конные арии, аримаспы Геродота) . Катафрактарии сарматских племен послужили образцом для рыцарства Европы, Востока и Великой Степи.
Руское богатырь и тюркское батыр были заимствованы параллельно.Нижний слой профессионального воинства степи, рядовые рыцари.