Хабарлы сөйлем деп біреу я бірдеме туралы хабарлай айтылған сөйлемді дейміз.
Хабарлы сөйлемді айтқанда, оның аяғында дауыс бәсеңдейді. Жазуда хабарлы сөйлем соңына нүкте қойылады.
Лепті сөйлем деп ерекше көңіл күйіне, сезімге байланысты (қуану, ренжу, таңдану, аяу, бұйыру және т. б.) айтылған ойды білдіретін сөйлемді дейміз.
Лепті сөйлем ішіндегі сөздер түгелімен (әсіресе баяндауышы) көтеріңкі дауыспен айтылады. Лепті сөйлем соңынан леп белгісі қойылады.
Сұраулы сөйлемСұраулы сөйлем деп біреу я бірдеме жайында білу мақсатымен сұрай айтылған сөйлемді атаймыз.
Сұраулы сөйлем соңына сұрау белгісі қойылады.
Сұраулы сөйлемнің жасалуыСұраулы сөйлемнің жасалуы:
сұраулы сөйлемдер сұрау есімдігі қатысуы арқылы айтылады; сұраулық мағына ма (ме), ба (бе), па (пе) және ше деген сұраулық шылаулардың қатысуы арқылы да білдіріледі; сұраулық мағына кейде ғой, -ау шылаулары мен болар, шығар, қайтеді деген көмекші сөздердің және ә деген одағайдың қатысуы арқылы беріледі; сұраулық мағына сұрау дауыс ырғағының өзі арқылы да беріледі.
қазақстан аумағында жердің құрлықішілік ағынсыз ең ірі су айдындарының бірі-қаш көлі орналасқан. көлдің ұзындығы 614 км, ал ені 3,5 – тен 44 км-ге дейін, бұл ретте су айдынының ең үлкен тереңдігі 26 метрге дейін. геологтар мен геоморфологтар көлдің 35000 жылдан астам уақыт бар екенін анықтады.
бұл көлдің бірегейлігі көлдің батыс және шығыс бөліктері оның суының минералдану дәрежесі бойынша күрт ерекшеленеді, сондықтан оның батыс бассейні - тұщы, ал шығыс – тұзды. қаш қаласының шөл даласында орналасқан феномені, ағыссыз, құрғақ континентальды климаты және жауын-шашынның аз түсуі ғалымдар мен ғалымдарды таң қалдырмайды.
қаш қаласының флорасы мен фаунасы таңқаларлық алуан. көлде 20 қ түрі бар! ежелгі қазақтар көлді - "қ ас" деп атаған (қ-тамақ). сондай-ақ 120 құс түрі бар, олардың 12-і қызыл кітапқа енгізілген. өсімдік әлемі құрлықта және суда өсетін өсімдіктердің 60 түріне дейін жетеді. ботаниктер мен зоологтар сирек кездесетін және бірегейлігіне байланысты өте көп өсімдіктер мен жануарлар бар.
көлдің аумағын жиектейтін бектау-ата тау тізбегі солтүстік қаш өңірінің ең әдемі орындарының бірі болып табылады. ашық ауа райында ұлы жартастар мен шатқалдармен көркем пейзаждың көріністері жүз километрге созылып жатыр.
көлдің туристік инфрақұрылымы іс жүзінде ғанына қарамастан, қаш көлі жағажайлық демалыс үшін, негізінен "дикарямен" келетін қазақстандықтар мен ресейліктердің арасында әлі де танымал орын болып отыр
мпмававрв