Менің атым қалай қойылды? Деген сұрақ мені толғандырып жүрген болатын. Осы сұрағыммен анама келген болатынмын. Сонда анам маған қысқаша түрде қазақ халқының ат қою дәстүрі туралы айтып берген болатын.
Әрбір қазақ отбасында дүниеге сәби келгенде оған жарасымды, мағыналы, әрі әдемі есім беруге тырысады. Кейбір отбасылар заманауи ат қойса, енді кейбіреулері ата-бабаларының, ұлы тұлғалардың есімін қояды.
Әдетте бала есімін елге сыйлы, құрметті, беделді азаматы қояды. Сәбиді қолына алып, сәбидің аяғын құбылаға қаратып жатқызып немесе қолына алып, оң құлағына азан шақырып, сол құлағына қамат түсіріп, көпшіліктің көзінше сәбидің есімін екі құлағына үш мәрте қайталап айтады. Осы сәттен бастап, қазақта ата-ананың бала алдындағы міндеттері басталды деп есептеген. Нәрестеге есімді егер оның ата-әжесі тірі болса, міндетті түрде солар ұсынған ат қойылады. Осылайша менің есімімді әжем таңдап, «Айша» болсын деп шешіпті. Айша – есімі мұсылман баласына қадірлі есімдердің бірі. Ол ардақты Пайғамбарымыз Мұхаммедтің (с.ғ.с.) адал жары, хазірет Әбу Бәкірдің (р.а.) перзенті, барша мұсылмандардың аяулы анасы. Менің есімім осындай мәнді де мағыналы болғанына өте қуаныштымын.
Отбасы — қоғамдық қатынастар мен процестердің алуан түрлі формалары біртұтас болып ұштасатын комплексті әлеуметтік құбылыс. Сондықтан да отбасыға объективтік тұрғыдан ғылыми зерттеу жүргізу оңай емес.Адам мен қоғам үшін отбасының маңызы, атқаратын қызметі алуан түрлі болғандықтан оны зерттеуші қоғамдық ғылымдар да көп. Бұл ғылымдардың әрқайсысы өз анықтамасын беруге тырысады.Әлеуметтану ғылымы оны былай анықтайды: отбасы дегеніміз – тарихи өзгеріп отыратын әлеуметтік топ, оның жалпы белгілері – бөтен адаммен жыныстық байланыс орнату, туысқандық қатынастар жүйесі, адамның жеке-дара адамгершілік сапаларын қалыптастырып дамыту, белгілі бір экономикалық қызметті іске асыру.Отбасы еркек пен әйелдің табиғи физиологиялық және басқа қажеттерін (рухани, этикалық, эстетикалық, т.б. қажеттерін) өтеп, ұрпақ өсіру арқылы қоғамды қалпына келтіре дамытушы әлеуметтік топ болып табылады.Отбасының жоғарыда келтірілген анықтамасы бойынша, ол — отбасындағы қатынастар, отбасының құрылымы мен формасы тарихи өзгеріп отыратын әлеуметтік топ. Отбасы ұсақ (кіші) топ ретінде мынадай негізгі функцияларды іске асырады:-репродуктивтік (бала табу арқылы қоғамды қалпына келтіру);-экономикалық (өндіру және тұтыну);-қорғаныс функциясы (отбасы мүшелерінің денсаулығына, материалдық игіліктермен қамтамасыз етуге, қауіп-қатерден қорғауға қамқорлық жасау);-балаларды оқыту-тәрбиелеу;-эмоциялық (ерлі – зайыптылардың бірін-бірі сүюі);-әлеуметтендіру функциясы (балаларды қоғамдық тәртіпке, мінез-құлыққа т.б. баулу).Отбасы баланың ең жақын әлеуметтендіру ортасы.
«Менің атым қалай қойылды?» шағын әңгіме.
Менің атым қалай қойылды? Деген сұрақ мені толғандырып жүрген болатын. Осы сұрағыммен анама келген болатынмын. Сонда анам маған қысқаша түрде қазақ халқының ат қою дәстүрі туралы айтып берген болатын.
Әрбір қазақ отбасында дүниеге сәби келгенде оған жарасымды, мағыналы, әрі әдемі есім беруге тырысады. Кейбір отбасылар заманауи ат қойса, енді кейбіреулері ата-бабаларының, ұлы тұлғалардың есімін қояды.
Әдетте бала есімін елге сыйлы, құрметті, беделді азаматы қояды. Сәбиді қолына алып, сәбидің аяғын құбылаға қаратып жатқызып немесе қолына алып, оң құлағына азан шақырып, сол құлағына қамат түсіріп, көпшіліктің көзінше сәбидің есімін екі құлағына үш мәрте қайталап айтады. Осы сәттен бастап, қазақта ата-ананың бала алдындағы міндеттері басталды деп есептеген. Нәрестеге есімді егер оның ата-әжесі тірі болса, міндетті түрде солар ұсынған ат қойылады. Осылайша менің есімімді әжем таңдап, «Айша» болсын деп шешіпті. Айша – есімі мұсылман баласына қадірлі есімдердің бірі. Ол ардақты Пайғамбарымыз Мұхаммедтің (с.ғ.с.) адал жары, хазірет Әбу Бәкірдің (р.а.) перзенті, барша мұсылмандардың аяулы анасы. Менің есімім осындай мәнді де мағыналы болғанына өте қуаныштымын.