Әдепті болу. Әдеп-қалыптасқан ұлттық мәдениеттің белгісі. Игі әдеттен әдет-ғұрып қалыптасып, одан әдеп пайда болады . «Әдеппен сөйлеп әдеттен» деп, халық сөйлеу мәдениетін талап етеді. «Әдепті бала –арлы бала, әдепсіз бала-сорлы бала» деп, халық әдепсіздікті қатты сынайды. «Көп сөйлеп созбайын, әдептен озбайын » деп , Абай дана көп сөйлеудің өзі әдепсіздік екенін ашық айтады. Мінез әдебі, жүріс-тұрыс әдебі, өнер әдебі, іс-әрекет әдебі, шығармашылық әдеп ұлттық тұлғаның ішкі және сыртқы тұлғаның мәдениетін көрсетеді. Жалпы ұлттық әдеп- ғасырлар бойы қалыптасқан мәдени құндылық болып табылады. Әдепті болу, яғни мәдениетті болу әрбір тұлғаның ұлттық борышы.
Алуан түрлі із салғанның өзі еді, Өзінен де пайдалысы өзегі. (Қарындаш)Қабы сояу, Дiнi – бояу. (Қарындаш)Қысқа таяқ дiңi бар, Шиырлаған iзiнде Сайрап тұрар тiлi бар. (Қарындаш)Ойларынды аңсаған, Асыл сөздi ақ алаңға, Түсiруден шаршаған, Мен емеспiн әмәнда. (Қалам)Тiл жоқ өзiнде, Сөзi бар iзiнде. (Қаламсап)Денесi бар шыбықтан, Темiр тұмсық құдықтан, Сусын алып iшедi, Ойы iз боп түседi. (Қаламсап)Жұқа тақтай бөлшегi, Ұзындықтың өлшемi. (Сызғыш)Тау, қыр, жазық, өзен, көл – Қабырғада биік тұр. Нансаң, кел, өзің көр – Бір қағазға сыйып тұр. (Карта)Доп сынды келбетi, Онда бар түп-түгел, Әлемнiң әлпетi. (Глобус)Көкқұтанша ақ айдында, Бiр аяқпен тұрады. Тұмсығымен ол мұнда, Шыр айналып шығады. (Циркуль)Емес ол кітап та, дәптер де, Жүреді бірақ та портфельде. Көрсетіп ондағы бағаңды, Қуантып қоясың ағаңды. (Күнделік)Бiлiм менен тәлiм, Парақты ашқанда Беттерiнен мәлiм. (Күнделiк)Оқушыға күнде ерiп, Жүретiн не? (Күнделiк)Қабат-қабат қаттама, Қаттамадан аттама. Ақылын оның ала бер, Айтқан сөзін жатта да. (Кітап)Сөзі дана, үні жоқ, Сөйлемейді, тілі жоқ. Қолыңа алсаң – шешен, Ақылы асқан көсем. (Кітап)Тақтаны «досым» дейді, Өзін сол досы «жейді». (Бор)Төрт қырлы, өзi аппақ, Тақтадағы iзi аппақ. (Бор)Кең алаң – тақырдан, Шиырлап қайтады. Ақ қант қатырған. (Бор)Үстiне өттiм, Асыл сөз жазып. (Дәптер) .Ұшымен қазық Тор көздi жазық. Үстiне өттiм, Асыл сөз жазып. (Дәптер)Үстiнде есiгi, Өзi орындық, әрi үстел, Оқушылар бесiгi. (Парта)Iлулi тұр кең алаң, Керегiмдi мен одан. Жазып алам көшiрiп, Сүртем сосын өшiрiп. (Тақта)
