Қазақ халқы – салт-дәстүрге өте бай ел. Бұл – оның мәдениетті әрі тәрбиелі ел екендігінің айғағы. Белгілі қоғам қайраткері, заңгер Н.Шайкенов: «Ұлт дәстүрі – заңнан биік», - деген. Демек, салт-дәстүрлі ел – мықты әрі тұғыры берік ел. Біздің халқымыз өз ұрпақтарына ғасырдан ғасырға ұлт қасиетін салт-дәстүрмен, өнегені әдет-ғұрыппен, үлгіні жөн-жосықпен, әдепті ырым, тыйыммен тәрбиелеп, ұлағатты ұл, инабатты қыз өсірген. Ұлттық тәлім, салт-сана сабағы адамгершілік тәрбиесінің аса сенімді әрі ғажайып жол екенін көрсетті. Отаншылдық, ерлік, мәрттік, жомарттық, қайырымдылық, жоғары адамгершілік қасиеттер осы жол арқылы дарыған. Батыр жазушы Б.Момышұлы Ұлы Отан соғысы жылдарында: «Мен өзімнің ұрыстағы тәжірибемнен солдаттың басында жауынгерлік қасиетті тәрбиелеуде халықтардың басынан өткен жауынгерлік жолдары мен ұлттық дәстүрлердің маңызы зор екеніне көзім жетті», - деп жазды. Олай болса, әдет-ғұрып – қазақ халқының мызғымас заңы деп қабылдаған жөн.
Дана халықтың өзі жасаған осы әдет-ғұрып пен жөн-жосықты біліп, үйрену және өмірде қолдану – ағайынды адастырмас сара жол. Мұны отбасында ата-ана, мектепте ұстаз, көпшілік ортада ақсақалдар жастарға үйретіп, айтып отырса, ұтарымыз көп болар еді.
Қазақтың салт-дәстүрлері:
Ас қайыруАлықАуылдың алты ауызыБаталасуБәжі басуБітімБилік ақыДәм татыруЖамбы атуЖол-жоралғыЖөн-жосықКелін қолынан шай ішуКөңіл шайКерегеге керуКөгенге түсу«Кінә менде»Қайындап баруНағашылап баруТөркіндеп баруҚырық жетіҚоңсы қонуҚол ұстатарҚыз алып қашуМығау жазасыНауқасты күзетуӨкіл куйеуӨртпен тазалауСабақ басыСөзге тоқтауТарту-таралғыТөрелікТүстенуШошай тәртібі
-Сен анана уй жинауга комектесесин бе? -Арине, мен комектеспесем анам шаршайды гой. -Ал сен уйди калай жинаган дурыс деп ойлайсын? -Бастысы уй таза болу, ал оган кереги сулги, су, шансоргыш жане жуу куралдары. -Саган уй жинау унайды ма? -Арине,себеби уй таза болса ойын таза болады.Ал саган унайды ма уй жинаган? -Кейде,себеби уймде синилим бар, ол ози барин жинайды. -Бирак сен оган уй жинауга комектесетин шыгарсын ия? -Ия, уйдин шанын мен суртемин, себеби синилимнин колы жетпейтин жерлерге менин колым жетеди.
Судыңда сұрауы бар деп бекер айтпағамыз ғой. Бірақ өкінішке орай осы сөзді ескермейтініміздің кесірінен қалтамыздан артық тиын тебен шығатынын білсекте үнемдемейміз. Не үнемдеудің жолын білмейміз. Төмендегі материал халыққты сумен қамтамасыз ету арқылы ақша жинайтын мекеме дерегіне сүйеніп жасалып отыр. Олар осылай көрсетсе ақпарат рас деп сенейік. Үнемшіл болайық, мархабат!Суды қорғаудың міндеттері — барлық судың табиғат жүйелерінің экологиялық тұрақтылығын бұзуы, халықтың денсаулығына зиян келтіруі, сондай-ақ балық қорларының азаюына, судың физикалық, химиялық, биологиялық қасиеттерінің өзгеруі, олардың табиғи толығу, тазару қабілетінің төмендеуі, судың гидрологиялық және гидрогеологиялық режімінің бұзылуы салдарынан сумен жабдықтау жағдайларының нашарлауына және басқа қолайсыз құбылыстарға әкеліп соқтыруы мүмкін ластанудан, былғанудан және сарқылудан қорғалуға тиістілігі. Суды қорғау судың ластануын, былғануын және сарқылуын болдырмауға бағытталған ұйымдық, экономикалық, құқылық және басқа шаралар жүйесін қамтиды.
Қазақ халқы – салт-дәстүрге өте бай ел. Бұл – оның мәдениетті әрі тәрбиелі ел екендігінің айғағы. Белгілі қоғам қайраткері, заңгер Н.Шайкенов: «Ұлт дәстүрі – заңнан биік», - деген. Демек, салт-дәстүрлі ел – мықты әрі тұғыры берік ел. Біздің халқымыз өз ұрпақтарына ғасырдан ғасырға ұлт қасиетін салт-дәстүрмен, өнегені әдет-ғұрыппен, үлгіні жөн-жосықпен, әдепті ырым, тыйыммен тәрбиелеп, ұлағатты ұл, инабатты қыз өсірген. Ұлттық тәлім, салт-сана сабағы адамгершілік тәрбиесінің аса сенімді әрі ғажайып жол екенін көрсетті. Отаншылдық, ерлік, мәрттік, жомарттық, қайырымдылық, жоғары адамгершілік қасиеттер осы жол арқылы дарыған. Батыр жазушы Б.Момышұлы Ұлы Отан соғысы жылдарында: «Мен өзімнің ұрыстағы тәжірибемнен солдаттың басында жауынгерлік қасиетті тәрбиелеуде халықтардың басынан өткен жауынгерлік жолдары мен ұлттық дәстүрлердің маңызы зор екеніне көзім жетті», - деп жазды. Олай болса, әдет-ғұрып – қазақ халқының мызғымас заңы деп қабылдаған жөн.
Дана халықтың өзі жасаған осы әдет-ғұрып пен жөн-жосықты біліп, үйрену және өмірде қолдану – ағайынды адастырмас сара жол. Мұны отбасында ата-ана, мектепте ұстаз, көпшілік ортада ақсақалдар жастарға үйретіп, айтып отырса, ұтарымыз көп болар еді.
Қазақтың салт-дәстүрлері:
Ас қайыруАлықАуылдың алты ауызыБаталасуБәжі басуБітімБилік ақыДәм татыруЖамбы атуЖол-жоралғыЖөн-жосықКелін қолынан шай ішуКөңіл шайКерегеге керуКөгенге түсу«Кінә менде»Қайындап баруНағашылап баруТөркіндеп баруҚырық жетіҚоңсы қонуҚол ұстатарҚыз алып қашуМығау жазасыНауқасты күзетуӨкіл куйеуӨртпен тазалауСабақ басыСөзге тоқтауТарту-таралғыТөрелікТүстенуШошай тәртібі