1)ХХ ғасырдағы ұлы оқиғалардың бірі де бірегейі – адамзат тарихында алғаш рет ғарышқа адам ұшырған Байқоңыр ғарыш аймағының дүниеге келуі болып табылады. Алайда қазіргі таңда ТМД – дағы осы бір аса ірі ғарыш кешенін пайдаланудың экологиялық зардаптары байқалып отыр.
Ғарыш айлағының жұмысы қоршаған ортаға мынадай кері әсерлерін тигізуде:
— ұшу процесінен кейін, атомосфераның табиғи режимі бұзылады;
— атмосфераны және жер беті қабаттарын токсинді зымыран жанармайының қалдықтарымен ластайды;
— атмосфераның озон қабатын бұзады;
— территорияларды ұшу аппараттарының қалдықтары мен сынықтарымен зақымдайды;
— қышқылды жаңбырдың жаууына себепші болады;
— ауқымды масштабта температураның жоғарылауына әсерін тигізеді.
Лабораториялық жағдайда жүргізілген зерттеулердің нәтижесі өсімдіктердің бойының қысқа болып, кейбір морфологиялық өзгерістер байқалып, ауылшаруашылық өнімдерінің сапасы нашарлап және өнімділігінің төмендейтінін көрсетеді.
Сондай – ақ, жыл сайын Байқоңыр кешенінен Қазақстан Республикасы аумағына 30 – 35 мың тонна улы заттар таралады. Ракеталардан түскен қалдықтар Қарағанды, Павлодар, Шығыс Қазақстан облыстарына зиян келтіреді. Көптеген ғылыми зерттеулер ауа ылғалдылығының төмендеуі, жылдың әр мезгілінде температураның күрт өзгертуі, ғарыш ұшу аппараттарының жұмысымен байланыстырады.
Алғашқы эксперименттік бақылаулар қуатты ғарыштық ұшу аппаратының «Спейс – Шаттл» немесе зымыран жеткізгіш «Сатурн-5» аппаратының ғарышқа ұшыру кезінде Канаверал-Европа жағалауымен Солтүстік Атлантаға дейнгі аралықтың ауа ағынының өзгертуі, ал жылдың жылы уақытында «Плесецк» ғарыш айлағынан ұшырылатын қуатты ұшу аппаратының әсері бұрынғы Одақ территориясының Орталық Еуропалық бөлігіне және солтүстік-батыс облыстардың атомосфералық ауа ағынының активтілігінің жоғарылауына әсерін тигізетінін дәлелдейді.
Композициялық құрылымның бөліктері.
1.Оқиғаның басталуы.Ауылға қасқырдың бөлтірігін әкелу.
2.Оқиғаның дамуы.Құрмаштың бөлтірікті асырауы.
3.Оқиғаның шиеленісуі.Көксеректің ауылдан кетуі.
4.Оқиғаның шарықтау шегі.Көксеректің қасқырлармен шабуылы.
5.Оқиғаның аяқталуы.Құрмаштың өлімі.Көксеректі ұстап өлтіру.
Суреттер композициялық бөлімнің 1 және 2 бөліміне сәйкес келеді.Онда:Бөлтірікті Құрмаш асырап алады.Әжесі қарсы болмайды.Бөлтірікті иттер талап жүреді.Көкесі жылқышы Бейсембай: Көксерек үлкен қасқырға айналады,екі көзі жасылданып жанып тұр,өлтіріп,терісін алайық,-дейді.Құрмаш көнбей Көксеректі өлтіртпейді.
Ауылдың маңында шағын көл бар. үстелдің үстінде дастарған жайылған.