Ғасырлар шежіресінен сыр шерткен көне шаһар – Тараздың ескерткіштер қатары тағы бір тарихи орын – аспанасты музейімен толықпақ.
Жыл басында облыс әкімі К. Көкірекбаев еліміздің бірқатар тарихшылары мен археологтарының басын қосып, кеңес құрған еді. Онда осы орында, ондаған қат жер астында жатқан I-XIX ғасырлардағы ежелгі Тараз қалашығының қазба жұмыстарын қайткенде жүйелі жүргізу мәселесі қаралған болатын. Нәтижесінде, миллиондаған қаржы бөлініп, төрт мердігер компания қазба жұмыстарына кірісіп кетті.
Бүгінде біршама шаруа тиянақталып, аршылған жәдігерлер уақытша сақтауға алынған. Бұл жайында облыс әкімдігі мәдениет, мұрағаттар және құжаттама басқармасының басшысы Дүйсенәлі Бықыбаев бастаған бір топ археологтардың облыс журналистерімен өткізген ба өз мәслихатында айтылды.
– Қазба жұмыстары жүргізіле бастағаннан бері қала халқының аталған орынға ерекше қызығушылығын байқадым. Тұрғындардың туған жердің тарихына бей-жай қарамай, ерекше ілтипат танытуы мені таңқалдырды және қатты қуантты. Еліміздегі айтулы оқиға «ЭКСПО-2017» қарсаңында ежелгі қаламызда аспанасты музейі ашылып, мерейімізді бір асқақтатса деген ойымыз бар. Әзірге, қала халқы мен қонақтары бұл орыннан табылған 300-ге жуық жәдігерді облыстық тарихи-өлкетану музейінен тамашалай алады, – дейді мәслихатқа қатысқан «Археолог» халықаралық ғылыми-зерттеу орталығының директоры, тарих ғылымдарының докторы, профессор М. Елеуов.
Тараздың бойтұмарына айналған тарихи ескерткіштердің қатары шын мәнінде құнды, халық құрмет тұтатын орынмен толығып жатса ол біз үшін үлкен олжа.
Әбілқайыр Мұхаммед Қазы Баһадүр хан, сондай-ақ, Әбілқайыр хан (1693 — 12 тамыз 1748) — хан, қолбасшы, 1718—1748 жж. билік құрған Кіші жүз ханы. 1708 - 1709 жылдары башқұрттар Әбілқайырды өздеріне хан етіп сайлаған. Ол – кейін өзінің күшімен, айласымен, шабуылды ұйымдастыра білушілігімен даңқы шығып, хандыққа қол жеткізген, батырлығы мен өркөкіректігі, ақылдылығы мен билікқұмарлығы, саяхатшылығы мен бірбеткейлігі астасқан қайшылығы мол күрделі тарихи тұлға. 1720 жылы қыркүйек айында қазақ әскері мен орыс-қазақтар арасында Самара өзенінің бойында қанды шайқас болды. Тұтқынға түскен 50 қазақ жігітін өлтіріп, «ерлік жасағаны үшін» атаман Никита Бородин Ресей патшасы І Петрдің мақтау грамотасымен марапатталады.
