ғылымында сандық қатынастар жиі колданылады. Мысалы, затта қанша моллекула бар, ал молекулаларда қанша атом болады деген сұрақтардың шешімін табу үшін химияда «моль» деген түсінік қолданылады.
Зат формуласы Ц Сұ Һ2О ЦО2
ν, моль 1 1 1 1
Құрылымдық бірлігі атом молекула
Н 6,022*1023 6,022*1023
Мр' 12 64 18 44
М, г/моль 12 64 18 44
м, г 12 64 18 44
Моль - зат мөлшерінің өлшемі, ол ν ("ню") грек әрпімен белгіленеді. Сендер физика курсынан «Авогадро саны» деген түсінікпен таныссыңдар: НА = 6,022 141 29(27)×1023 моль−1
{\displaystyle M={\frac {m}{n}}}{\displaystyle M={\frac {m}{n}}}
{\displaystyle n={\frac {M}{m}}}{\displaystyle n={\frac {M}{m}}}
{\displaystyle m={M}\cdot {\nu }}{\displaystyle m={M}\cdot {\nu }}
{\displaystyle \nu ={\frac {N}{N_{A{\displaystyle \nu ={\frac {N}{N_{A
{\displaystyle N={\nu }\cdot {N_{A}}}{\displaystyle N={\nu }\cdot {N_{A}}}
Кез келген заттың 1 молінде Авогадро санындай құрылымдық бірліктер (атом, молекула) болады. Олай болса «моль» дегеніміз Авогадро санындай құрылымдык бірлігі бар зат мөлшері.
Олай болса 64 г мыста, 18 г суда, 44 г көмірқышкыл газындағы құрылымдық бөлшектердің саны 12 г көміртекте болатын атомдар сандарымен бірдей, сондықтан моль дегеніміз - құрамында 12 г көміртекте болатын атомдар санына тең құрылымдық бөлшектер (атомдар, молекулалар) болатын заттың мөлшері.
Заттың 1 молінің массасын молярлық масса деп атайды, ол М әрпімен белгіленеді, өлшемі г/моль. Оның сандық мәні салыстырмалы молекулалық массаға тең.[1]
1) Плотность вещества по водороду вычисляют по формуле:
D = M(в-во)/М(Н₂)
где: M(в-во) и М(Н₂) - соответственно молекулярные массы вещества и метана.
М(Н₂) =2*1 = 2
Отсюда:
M(в-во) = D * М(Н₂) = 13*2 = 26
2) Находим, сколько атомных единиц массы приходится на углерод:
26*0,923 = 24
Так как атомная масса углерода 12, то в молекуле 24/12 = 2 атома углерода.
3) Соответственно на водород приходится: 26 - 24 = 2 атомных единиц массы. Так как атомная масса водорода 1, то в молекуле 2 атома водорода.
Молекулярная формула вещества: С₂Н₂ - это этин (ацетилен)
