Қазақ күнтізбесі, байырғы қазақ күнтізбесі – табиғат құбылыстарын бақылаудан туған халықтың көп жылдық тәжірибелері қорытылған, жұлдызды аспан туралы астрономиялық түсініктер мен білімдер жинағы. Табиғат құбылыстарының қайта айналып келіп отыруын, күн мен түннің, жыл мезгілдерінің, айдың тууы мен батуының алмасуын; жұлдыздардың орналасу тәртібін, мұқият бақылап, есептеп ұғынудың қазақ халқының дәстүрлі шаруашылығы үшін орасан зор маңызы болды. Қазақтар өзінің байырғы күнтізбесі арқылы жайлауға қай уақытта көшу, күзеуге және қыстауға қай уақытта қайту, қой мен қозыны қырқу, күйекке алу, мал төлдету, соғым сою, егін егу, шөп шабу шаруашылық жұмыстарын жүргізу мезгілдерін негізінен есептеп белгілеп отырды. Бұл есептен жаңылу шаруашылық үшін қауіпті болды.
1. Al - Al2O3 - Al2(SO4)3 - Al(OH)3 - Al2O3 - AlCl3
1) 4Al+3O2=2Al2O3
2) Al2O3+3H2SO4=Al2(SO4)3+3H2O
3) Al2(SO4)3+6KOH=3K2SO4+2Al(OH)3
4 )2Al(OH)3=(t)Al2O3+3H2O
5) Al2O3+6HCl=2AlCl3+3H2O
2. P - P2O5 - H3PO4 - Na3PO4 - Ca3(PO4)2
1) 4P + 5O2 = 2P2O5
2) P2O5 + 3 H2O = H3PO4
3) H3PO4 + Na2SO4 = H2SO4 + Na3PO4
4) 2Na3PO4 + 3Ca(NO3)2=Ca3(PO4)2 + 6NaNO3
3. Zn - ZnCl2 - Zn(OH)2 - ZnO - Zn(NO3)2
1 )Zn + 2HCl = ZnCl2 + H2
2) ZnCl2 + 2NaOH = Zn(OH)2 + 2NaCl
3) Zn(OH)2 (t)= ZnO + H2O
4) ZnO + 2HNO3 = Zn(NO3)2 + H2O
Объяснение:
элементы:
№18 это Аргон Ar.
Заряд ядра Аргона: Z(Ar)=+18
электронов = -18
протонов p⁺(Ar)=18
Относительная атомная масса Аргона: Ar(Ar)=40
нейтронов n°(Ar)=Ar(Ar)-Z(Ar)=40-18=22
№54 это Ксенон Xe.
Заряд ядра Ксенона: Z(Xe)=+54
электронов = -54
протонов p⁺(Xe)=54
Относительная атомная масса Ксенона: Ar(Xe)=131
нейтронов n°(Xe)=Ar(Xe)-Z(Xe)=Z(Xe)-54=97
№85 это Астат At.
Заряд ядра Астата: Z(At)=+85
электронов = -85
протонов p⁺(At)=85
Относительная атомная масса Астата: Ar(At)=210
нейтронов n°(At)=Ar(At) - Z(At)=210-85=125