, умоляю! Очень , 1. Выпішыце з верша "Завіруха" словы, якія цяпер не сустракаюцца ў беларускай мове. Дайце пераклад альбо тлумачэнне
2. Выпішыце з верша ФОРМЫ СЛОЎ, якія існуюць у сучаснай мове, але па-іншаму змяняюцца. Дайце побач сучасныя варыянты.
3. Ахарактарызуйце ў некалькіх сказах, як змянілася мова за сто год.
Завіруха скачэ ноччу
Патарочай, плачэ, вые;
Пухавыя сыпе у вочы
Сьнегавінкі мне; рагочэ.
Йду на вобмацк; ледзь жывы я,
Ніжывыя суну ногі
Без дарогі. Цело ные,
Калянее; верставы я
Прамінаю слуп убогі,
Троярогі крыж збутвелы,
Пасівелы, цемны, строгі.
Ні чакаю дапамогі...
Прыступае нехта белы.
Асьмялелы. Вот усьцігае,
Акаляе, скамянелы,
Пасінелы, — абнімае.
Завіруха —
Рагатуха сыпе сьнегу
І у прабегу шэпчэ у вухо:
«Заначуеш — ні пачуеш:
«Я завею, я угрэю,
«Зараз ляжаш, дзякуй скажаш,
«Мне ты скажаш». Завіруха —
Рагатуха шэпчэ у вухо.
Ажно чую: раптам злая
Улягае, уціхае
Завіруха. Замірае
Праясьняе у полі. Нікне.
А нізыкне вецяр-сватка.
Бачу—хатка.
Як тры зоркі, тры ваконцы
Пры гасьцінцу. Вераценцы
Дыму у небо уюцца, пнуцца.
Хатка, вокны, дым, сьмяюцца,
Клічуць, вабяць, сустрэчаюць,
Прывечаюць, запрашаюць.
Голас чую родных, мілых.
Узмацаваушыся на сілах,
Крыкнуць рады: «згінь ты, горо!»
А яно у атказ гаворэ:
— «Над табою
Сьнег гурбою.»
Жоўтае лісце засыпала траву, мох, сцежкі. (аднародныя дапаўненні траву, мох, сцежкі)
Хлопчыкі, дзяўчынкі і іх бацькі ўвайшлі ў залу. (аднародныя дзейнікі хлопчыкі, дзяўчынкі, бацькі)
папарна аб'яднаныя:
На лузе расквітнелі рамонкі і дзьмухаўцы, браткі і незабудкі. (аднародныя дзейнікі рамонкі і дзьмухаўцы, браткі і незабудкі)
У школе вучні чытаюць і пішуць, вывучаюць і даследуюць. (аднародныя выказнікі чытаюць і пішуць, вывучаюць і даследуюць)
з абагульняючым словам:
Пыл быў усюды: на сценах, на вокнах, на падлозе. (аднародныя акалічнасці на сценах, на вокнах, на падлозе з абагульняючым словам усюды)
Чырвоных, зялёных, жоўтых - усякіх алоўкаў купілі Алене. (аднародныя азначэнні чырвоных, зялёных, жоўтых з абагульняючым словам усякіх)