Question

Төменде берілген сөздер мен сөз тіркестерін «Мен» және «менікіне»
топтастырып, дәптерге жазыңыздар.
Сөздер мен сөз тіркестері: ақыл, рухани құндылықтар, қалдырған ізгі ісі,
өнері, еңбегі, мал, мүлік, қызмет, мамандық, үй, көлік, алтын, күміс, атақ-
даңқ.
2-тапсырма.
Төменде берілген қанатты сөздерді оқып, олардың қайсысы адамның
шынайы «Меніне», қайсысы «Менікіне» қатысты айтылғанын тауып,
дәлелдеп жазыңыздар.
а) Маған қолымнан келетін істі атқаруға қуат бер, қолымнан келмейтін іске
ұмтылмайтын ерлік бер, осы екеуін бір-бірінен айыра алатын ақыл бер.
(Шығыс ұлағаты).
ә) Адамдықты айт, ерлікті айт, батырлықты айт, Ел бірлігін сақтаған
татулықты айт.( Жамбыл).
б) Еркіндік десе ойыңа не келсе, соны жасайтындай ерікке ие болу деп
түсінетіндер, еркіндіктің толқынында биікке жетіп алуға ұмтылатындар көп
те, өз еркіңді біреудің реттеуінсіз өзің ғана билей алатындай еркін өмір сүр
деп түсінетіндер жоқтың қасы. (Әбіш Кекілбаев).
в) Адамзат жаратылғалы алдымен заттық табиғатқа ие болған, яғни басқы
мақсат – ішіп, жеу, қарынды тойындыру.
Мұны Шәкәрім бірінші жүйе – тән жүйесі деген. Екінші болып жан жүйесі
айтылады. Үшіншісі – адамның санасы. Төртінші – нәпсі жүйесі, ол тек
іш емес, артына ұрпақ қалдыру ниеті. Бесінші – көңіл жүйесі, яғни
көңіл азығын іздеу. Алтыншы жүйе – рух жүйесі, яғни адамның рухани
мәдениеті. Жетінші жүйе – ар жүйесі, ол Жаратушыға барар соңғы
баспалдақ. (Ғарифолла Есім).
3-тапсырма. Төменде берілген рөлдер бойынша жаңалықтар бағдарламасын
адамзаттың рухани жемісіне, игілікті ісіне негіздеп жасаңыздар.
а) Зерттеуші тілші. Тәулік бойы адамның жан дүниесінің рухани байлығы,
оның күнделікті өмірдегі көрінісі жайлы хабарлайды. ә)Теледидар
жүргізушісі. Адамның жан дүниесінің сұлулығы мен ізгілігі жайлы оқиға
орнынан жиынтық ақпараттар ұсынады.