Тоғызқұмалақ — қазақтың ұлттық дәстүрлі ойындарының бірі, ақыл-ой ойыны.
Қазіргі кезде әлемнің көптеген елдерінде тоғыз-құмалақ жақсы насихатталып жатыр. Мәселен, Қырғызстанда мектептерде тогуз-коргоолдан олимпиада өтеді екен. Қытайда, Қарақалпақстанда кітаптар, ғылыми еңбектер шығуда. Сондай-ақ, көршілес Алтайда, Қарашай-Шеркеште, Сахада үйірмелер ашылып, Еуропаның бірнеше елдерінде тоғыз-құмалақ ойналып жатыр деген дерек бар. Қазір әлемде тоғыз-құмалаққа ұқсас мысырлық калах, Моңғолияда эсон коргоол, Шри-Ланкада олинда калия, африкалықтарда манкала, габата, абапа, нам-нам, бао, тамподуо, омвесо, маработ, тұрақты америкалықтарда аджи-бото, варри роунд және роунд, азиялықтарда сунгка, паллангули, гонгкак сынды ойындар бар.
1.Қазақ халқы түйені - ,,дала кемесі ,,- деп атайды.
2.Түйенің ерекше қасиеті ,ол шөлге шыдамды, жүк артса – көлік,жесе-ет, жүні киімге жараған.
3.Сиырдың терісінен құдықтан су тартатын ыдыс, қымыз ашытатын саба, жасаған. Тезегін отын ретінде пайдаланған, егіншілікте тыңайтқыш ретінде пайдаланған.
4.Сиырдың мүйізінен тарақ жасаған.
5.Қойдың жүнінен киіз басып текемет, кілем жасаған.
6.Қазақ халқы қой мен ешкіні ,,уақ мал ,,-деп атайды.
7.Ешкіні “жеңілтек мал” деп есептеген, себебі мінезі ұшқалақ ,шы ; ,,Ешкі құсап селтеңдеп ,, деп ешкіге теңеген.
8.Жылқыны көлік ретінде пайдаланған, салт мінген.Жылқының қымызын емге пайдаланған.
Объяснение:
өмірде өнер көп нәрсеге ұретеді