1. Ертеде Тобыл өзенінің сол жақ бетінде, Орта жүздің бір руы мекендеген екен. Жол жүрген жүргінші сол мекенде дем алып, саудагерлер садуасын жасап, іздегендерін осы жерден табатын болған. Бұл ауыл тұрғындары өте қарапайым, ешқандай атақ-даңқсыз өмір сүргендіктен, бұл жерге басқа ұлт өкілдері мен өзге дін өкілдері де келеп қоныс тапқан. Бірте-бірте ауыл халқының саны өсіп, ауыл көркей түскен. Әсіресе бұл аулдың көркі - егіз қыздар болыпты. Өте мейірімді, сүйкімді, нәзік қыздарды бүкіл ауыл халқы қатты жақсы көрген. Олардың сыңғырлаған күлкісі, үстеріне анасы тіккен әсем көйлектері, шебер әкес қолдан жасаған күміс әшекейлері елді өзіне қаратып қоймайды екен. Осы ауылға келген барлық жолауышлар мен саудагерлердің алдынан осы қыздар жолыққса, сәттілікке ұрнатын. Аңыз бойынша бұл қыздардың есімі Қост және Анай екен. Бірақ бір күнде бұл отбасының шаңырағына қара бұлт үйірледі, ауыр індеттен егіз қыздар көз жұмды. Ауыл маңындағы бір төбеде қос қыздың моласы пайда болды. Мола басында қыздардың есімдері Қост және Анай тас бетіне қашалып жазылды. Күллі жұрт қайғы құшты. Бірақ қыздардың мейірімділігі жүректерінен мәңгілікке орын алғандықтан сол ауылдың халқы жолаушылар мен саудагерлерге бағыт беретін аймақ болсын деп, егіз қыздардың есімімен елді-мекенге ат қоюға шешім қабылдады. Содан бері бұл аймақ Қостанай атанып кетті.
В устной лит-ре особое место занимают героические эпосы и легенды о батырах, дошедшие до нас от предков. К ним относятся легенды о массагетской царице Томирис, об отдавшем жизнь за защиту Родины пастухе Шираке. Большую группу казахских легенд составляют сказки о влюбленных, о любви. К ним относятся истории о царице Зарине, красавице Айша бибе, девушке Балхаш. Многие легенды казахского устного творчества повествуют о любимых народом героях Жиренше шешен и Карашаш, в которых показана их мудрость, ум и красноречие. /приблизительный перевод/
