Сегізінші тарау бойынша
ҚАЙТАЛАУ-ЖИНАҚТАУ САБАҒЫ
ак
Сұрақтар мен тапсырмалар
1. Қазақ мемлеке
млекеті құрылуының саяси, экономикалық және этникалық
Зін анықтаңдар. Қазақ хандығы қалыптасуының алғышарттарын
ін
түсіндіріңдер.
2. XV ғасырды
Қазақ ханди
ас-
ки-
Бұрындық пен қас
Хақназа
ізгі
ғасырдың соңындағы Керей мен Жәнібек билік еткен кезеңдегі
ақ хандығы үшін қолайлы сыртқы жағдайлар мен сыртқы қауіптер
мәселелерін қарастырыңдар.
ндық пен Қасымның сыртқы саясатындағы ұқсастық пен айыр-
машылықты анықтаңдар.
ақназарды әкесі Қасым ханның саяси бағытын жалғастырушы деп
есептеуге бола ма? Өз пікірлеріңді білдіріңдер. XVII ғасырдың басын-
ғы тарихшы Қадырғали Жалаири «оның (Хақназардың) ұрпақтары
дан былай патшалық етпейді» деп атап өтеді. Неге?
Есім хан мен Қасым хан заңдарын салыстырыңдар. Қандай сабақ-
тастықты байқайсыңдар?
Салқам Жәңгірді өздеріңе белгілі орыс және еуропалық билеушілердің
(Ұлы Карл, Александр Невский, Дмитрий Донской) қайсысымен
салыстыруға болады?
Тәуке хандық билікті нығайту үшін қандай шараларды жүзеге асырды?
5. Есім хан
птары бар тапсырмалар
Апан-апан,
Ескі шапан.
Иір қобыз,
Жарық жұлдыз. (Түйе)
Кішкентай ғана бойы бар,
Айналдырып киген тоны бар. (Қой)
Асты тас,
Үсті тас,
Ортасында жанды бас. (Тасбақа)
Кезікті бір жануар,
Үстінде екі тауы бар. (Түйе)
Тастамайды бір елі,
Үйін сүйреп жүреді. (Ұлу, немесе тасбақа)
Тікірейіп құлағы
Менен бұрын тұрады.
Бойын жазып керіліп,
Беті-қолын жуады. (Мысық)
Еркін самғап ұшсын деп,
Мәпелейміз,баптаймыз.
Бейбітшілік құсы,- деп,
Қайсы құсты мақтаймыз. (Көгершін)
Қанаты бар ұшпайды,
Жұрт айламен,ұстайды. (Балық)
Күндіз соқыр не деген?
Түнде қалай көреген? (Үкі)
Білесін мекен даласын,
Бірден тауып аласың,
Салыр алып дорбаға,
Жүреді ылғи баласын. (Кенгуру)
Жер бетінде жатқан арқан,
Ұстауға оны бәрі де қорққан. (Жылан)
Қара арғымақ мінгенім,
Қыр айнала жүргенім.
Сегіз найза сенгенім,
Он екі қылыш ілгенім. (Бүркіт)
Өзі ширақ, өзі қу,
Жүрген жері айқай-шу. (Түлкі)
Бір аң бар қайраты көп, болған күшті
Басынан өткізеді әрбір істі. (Арыстан)
Әр түрлі, орта бойлы, ұзын құлақ,
Өзіне міндетпесе, қызмет қылмақ. (Есек)
Белестен шапқан бесті ат,
Бүкір келген желісті ат.
Бейғам елде іздейді,
Малдан күдер үзбейді. (Қасқыр)
Кілемнің түрлеріндей жүндері бар,
Айбаты жан шыдамас үндері бар. (Жолбарыс)
Орманда жоғары
Ғашқа қонады.
Тұмсығын балға етіп,
Тарсылдатып соғады. (Тоқылдақ)
Орманда сайрайды,
Сайраудан талмайды (Бұлбұл)
Бір топ жынғыл ішінде,
Бір жапырақ қызыл гүл. (қырғауыл)
Ай астында ақ мамық
Жатыр суды жастанып (Аққу)
Таусылама, қарандар,
Табиғаттын қызығы?
Суық жақтағы жануар –
Бұтақ-бұтақ мүйізі. (Бұғы)
Туа сала мұрт өсірген мырза,
Пеш түбінде жатқанына ырза. (Мысық)
Үстінен тоны түспеген,
Сонда да араз қыспенен. (Аю)
Санай алмай шаршадым –
Найзасы бар қанша мың.
Батыр емес бірақ та,
Қашып жүрер жыраққа. (Кірпі)
Бітімі, тұрқы –
Аумаған жылқы.
Мәйкесі жолақ –
Айыбы сол-ақ. (Зебра)
Басында көп-ақ бұтағы,
Адамды көрсе зытады. (Бұғы)
Тастай қатты бұл шапан,
Қалай жуып жұмсартам? (Тасбақаның сауыты)
Тұмсығы дөңгелек,
Денесі он бөлек. (Шошқа)
Жұмыр тасты төрт аяқ
Көтеріп тұр, көп таяп. (Тасбақа)
Доп пішіндес тасты
Бауырына басты (Жұмыртқа басқан құс)
Секіреді –
Бала емес.
Сақалы бар –
Шал емес. (Серке)