М
Молодежь
К
Компьютеры-и-электроника
Д
Дом-и-сад
С
Стиль-и-уход-за-собой
П
Праздники-и-традиции
Т
Транспорт
П
Путешествия
С
Семейная-жизнь
Ф
Философия-и-религия
Б
Без категории
М
Мир-работы
Х
Хобби-и-рукоделие
И
Искусство-и-развлечения
В
Взаимоотношения
З
Здоровье
К
Кулинария-и-гостеприимство
Ф
Финансы-и-бизнес
П
Питомцы-и-животные
О
Образование
О
Образование-и-коммуникации
vetraven
vetraven
21.03.2023 05:09 •  Қазақ тiлi

ОҚЫТЫМ 6-тапсырма. Мәтінді оқып, жоспар құр.
2008 жыл 28 қаңтар. Күн – жұма. Бүгін
біз Шелль қаласындағы зиратқа жерленген
Мария Шоқайдың басына баруды жоспар-
лаған едік. Мария Шоқайдың зираты кіре-
берісте, қақпадан онша алыс емес жерде
екен. Зиратқа кірген бойда көңілім толқып,
жүрегім дүрсілдеп сала берді. Бұл, бәлкім,
Мұстафа Шоқайдың адал жары, оның көр-
ген ауыртпалықтарын қайыспай, зор адам-
гершілікпен бірге бөліскен Марияға деген
шексіз ризашылық пен құрмет белгісі бо-
Maha СКА
ТУСИ САК
дар. Жаңбыр жауған кезде-ақ: «Әй, бүл
Мұстафа мен Марияның көз жасы немесе
сағыныш тамшылары шығар»,- деп ойлағанмын,
Мәшинеден түсіп, Мария Шоқайдың зират басына барған кезде кү-
йып тұрған жаңбыр кілт тоқтады. Кәдімгі ағып тұрған судың шүмегін
кілт бұрай салғандай. Марқұмның қабіріне гүл шоқтарын қойдық.
Мария Шоқай да қайраткер. Мұстафаның жанында жүріп, әрі
ақылшысы, әрі қамқоршысы, әрі жары болса, қайраткер болмай, кім
болады?
Марияның Шоқайтанудағы орны ерекше. Шоқайдың жеке құжат-
тарын, бүкіл мұрасын сақтап, тиісті орындарға табыстаған
осы Ма-
рия екен.
Марияның Мұстафа Шоқайдың мұрасын сақтап қалғаны – өз алдына.
Мұстафа Шоқай қайтыс болған соң, оның жаназасын шығартып, ислам
діні, яғни шариғаттың бүкіл талаптарын жүзеге асыра отырып, жерле-
гені не түрады? Мұның өзі Марияның Мұстафаға деген сүйіспеншілігі
ғана емес, оның дінін де құрметтегені. Мария Берлинде Мұстафаны жер-
леп, Парижге оралған соң, 1942 жылдың 5 ақпанында мешітке барып,
марқұм күйеуінің қырқын беріп, рухына бағыштап құран оқытты. Өзі
бақилық болғанша Мұстафаға үнемі құран бағыштап, рухын ардақ тұтты.
Біз қабірдің шаңын сүртіп, төңірегін тазалап, мәшинеге беттедік.
Көлікке отырысымен жаңбыр қайта құйды. Апыр-ай, а! Бул не болғаны
сонда? Әлде бұл біздің алыстан келіп, зиярат еткенімізді Табиғат ана да
құптап, қолдағанының айғағы ма? Кім біледі, бәлкім, солай шығар...
(Қасымхан Бегманов. «Мұстафа Шоқай жолымен» кітабынан)
берем​

👇
Открыть все ответы
Ответ:
tepop13
tepop13
21.03.2023
Бірінші сөйлем. "Менің ойымша - Ораз өте жақсы және жомарт адам".
Екінше сөйлем. "Себебі, мен оны оның іс-әрекетінен түсіндіремін".
Үшінші сөйлем. "Оны мен <<Ол атқанын я ілдірген аңдарын адамдарға үлестіріп, өзі үйіне бірер күнге азық әкеледі екен>>, << Бірақ солардың да терісін сатып, пайда қылмай, кім көрінгенге сауғаға бере бепген>> деген фактілермен, мысалдармен дәлелдей аламын".
Соңғы сөйлем. "Осыған байланысты мен жақсы, жомарт және кеңпейіл адам болуға тырысамын деген шешімге келдім".
4,7(26 оценок)
Ответ:
13Андрей1311
13Андрей1311
21.03.2023

Сусыз тіршілік жоқ, ол бүкіл тірі жан иесінің бойында бар.

Жер бетіндегі ең көп тараған зат – су. Глобусқа немесе жартышарлар картасына қарайықшы онда жершарының төрттен үш бөлігі көгілдір түске боялған.

Ол – су: мұхиттар, теңіздер, өзендер көлдер. Судың біразы жер астына шоғырланған. Мұның бәрі – сұйық күшіндегі су.Мұздықтар мен айсбергтер де қатып қалған су болып табылады.Су атмосферада да аз емес, онда ол бұлт, тұман,бу және жаңбыр мен қар түрінде болады.

Табиғатта қо жоқ, тап – таза су дегенді таппайсың. Таза суды тек лабараторияда ғана алуға болады. Ондай судың ешбір дәмі жоқ, онда тірі организімге қажетті тұздар да болмайды. Теңіз суының құрамында өте көп мөлшерде еріген тұздар бар, оның ішуге жарамайтыны сондықтан.

Судың тағы бір кереметтігі ол жер бетінде үнемі тынымсыз айналыста жүретіндігі.

Жер шарындағы судың мөлшері өзгермейді.Теңіз бен мұхиттардың, өзендер мен көлдердің бетінен су буға айналып, одан бұлт түзіледі. Ол жаңбыр немесе қар, бұршақ болып жерге жауады, яғни қайта суға айналады.

Осы бір қарапайым қағидаға зер салсақ, суға қаттысты талай деректерді келтіруге болады. Су табиғаттағы барлық тіршілік атаулының құрамына кіреді. Көптеген өсімдіктің 80 – 95%  судан тұрады. Жануарлар мен адам денсінде де су көп . Адам ағзасының бүкіл салмағының жартысынан көбі судың үлесіне тиеді.Ол қанның , ас қорытатын сөлдің ,сілекейдің құрамына кіреді. Салмағы 70кг адамның денесінде 50кг су болады. Оның мөлшері 17кг кемісе адам өледі.

Адам су ішпей бір апта ғана шыдай алады.

Су барлық өсімдіктер мен жануарлар ағзасының құрамына кіреді.

Іркілдек теңіз жәндігі медузаның бүкіл салмағының 99 проценті судан тұрады.

Егер 1 кг қарбызды кептірсе, одан 20 гр ғана құрғақ зат қалады, яғни 98 проценті судан құралады.

Адам салмағының 65 проценті су десек, соның 10 – 20 процентінен айрылса тіршілік тоқтайды.

Адамның тамағына және ішуіне тәлігіне 2 – 3 литр су керек. Адам тек тамақтанудың өзіне жылына 60 тонна су тұтынады.

1 кг қартоп өсіруге 300 литр, 1кг бидай 1200 литр су жұмсалады. Ал қант қызылшасына, мақтаға, әсіресе күрішке, одан да көп су қажет.

1 тонна шойын қорытуға – 130 тонна, ал 1 тонна алюминий алуға 1000 тонна су қажет болады.

Су әр алуан заттарды ерітеді, содан да ол тамақ өнімдерін сіңіру үшін керек.

Су болып тұрғанда организмде өмірлік маңызы бар көптеген химиялық реакциялар жүріп жатады. Су тіпті, қатты сүйектің ішінде өзінің міндетін атқарады. Оны дененің әрбір жасушасынан табуға болады.

Біз қап – қатты мұз да, газдай жеп – жеңіл бу да су болғаны ма деп таң қаламыз. Бұл судың негізгі қасиеті. Ол сұйық, қатты және газ тәрізді үш түрлі күйде кезігеді.

Сумен шынығуда сулы шүберекпен сүртіну, суға шомылу, су құйылу сияқты працедурасын қолдану, су құйыну -  шынығудың ең тиімді түрі. Жылы судан бастап бірте бірте салқын суға көшу. Суық су ішкі жылулықты сақтап тұрады. Суық су әртүрлі ауруларды емдейді.

Қазіргі уақытта Жер шарында жыл өткен сайын ауыз судың қадірі біліне түсуде. Дүние жүзінің көптеген елінде су сатушылар үйреншікті көрініс болып саналады. Дамушы елдердің кейбіреулерінде от басының табысының 10 проценті су сатып алуға кетеді. Грек елінің кейбір өңірлерінде су алыстағы таудан тасылып әкелінетіндіктен шараптан қымбат бағаланады.Су цистернамен әкелінетін ауылдар өз елімізде де кездеседі.

Гонконг, Сингапур суды көрші елден сатып алады. Австралиялықтар Альпі мұздықтарының суын Германияға апарып 2 литрлік қағаз құтыларға құйып сатады.Европаның бірсыпыра шикізаттары бәрінен де гөрі су мың есе артық тұтынады.Бұлардың бәрінен кейін жалпы Жер шарында тұщшы су қорының шектеулі екені анық көрінеді. Сондықтан «Судың да сұрауы бар» деген халық даналығы біздің еліміз үшін өте – мөте маңызды екенін әр уақыт есте ұстаған абзал.

Су біздің байлығымыз, оған қамқорлықпен қарау әр уақытта естен шығармауымыз керек.Суды қорғауға сіздер және біздер болып барлығымыз атсалысуымыз керек.

4,6(68 оценок)
Это интересно:
Новые ответы от MOGZ: Қазақ тiлi
logo
Вход Регистрация
Что ты хочешь узнать?
Спроси Mozg
Открыть лучший ответ