Талантты ғалым, публицист, әдебиет зерттеушісі, саяхатшы- шоқан (шын аты мұхаммедханафия) шыңғысұлы уәлиханов xix ғасырдың екінші жартысында қазақстанда туған демократтық, ағартушылық мәдениеттің тұңғыш өкілдерінің бірі. оның қысқа да жарқын өмірі, жан-жақты зерттеушілік қызметі, философия, этнография, тарих, , құқық, , ауыз әдебиеті, әдебиет теориясы, т.б. жайындағы ғылыми зерттеулері, пікірлері қай кезде болмасын өзінің құндылығымен жарқырай берері сөзсіз. қазақ халқының рухани ізденістерінің жарқын көрінісі бола отырып, қоғамдық ойсана, пікір-тұжырымдардың биіктей өркендеуіне ерекше ықпал етті. шоқан 1835 жылдың қараша айында қазіргі қостанай облысының құсмұрын бекетінде атақты аға сұлтан шыңғыс уәлиханов отбасында дүниеге келген. арғы
жіктеу,сілтеу,сұрау,өздіқ,жалпылау,болымсіздіқ,белгісіздік.