А) Ешкімге тіл қатушы болма. В) Саған тай сатып әперемін. С) Өзің үлкен, қылығың – бала-шаға. Д) Еріншектік – күллі дүниедегі өнердің дұшпаны.
Е) Әрбір жинақылықтың түбі – кеніш.
2. Бірге жазылатын есімдікті табыңыз.
А) Әр адам В) Әр уақытта С) Әр түрлі Д) Әр қалай Е) Әр кезде
3. Дұрыс жазылған есімдіктер қатарын табыңыз.
А) Еш уақытта, еш қашан В) Әлде кім, әр адам С) Әркім, ешқайда
Д) Кей ағаң, кей біреу Е) Бүгін, еш теңе
4. Өздік есімдігі бар сөйлемді табыңыз.
А) Олар ертең сабаққа бармайды. В) Марат өз-өзіне сөз берді. С) Ертең ешкім ешқайда бармайды. Д) Әрдайым сабақ оқы. Е) Әлденеше рет қайталанды.
5. Бөлек жазылатын есімдікті табыңыз.
А) Әрқилы В) Әрқашан С) Кейбіреу Д) Қайсыбір Е) Ешқайда
6. Есімдіктің түрін көрсетіңіз.
А) Қатыстық. В) Сұрау. С) Көсемше. Д) Есімше. Е) Жинақтық.
7. I жақта қолданылатын жіктеу есімдігін көрсетіңіз.
А) Мен, сендер. В) Сен, біз. С) Мен, біз. Д) Сіз, сендер. Е) Ол, олар.
8.Сілтеу есімдігін табыңыз.
А) Қайсы. В) Саған. С) Бүкіл. Д) Әркім. Е) Анау.
9. Есімдігі бар тіркесті көрсетіңіз.
А) Кітап оқу. В) Тамақ іштім. С) Үйге келдім. Д) Өз үйім. Е) Доп ойнадым.
10. Сұрау есімдігін табыңыз.
А) Бұл. В) Ол. С) Біз. Д) Бәрі. Е) Кім.
11.Тиісті есімдікті қойыңыз:
...сабақ оқыдым.
А) Олар В) Ол С) Мен Д) Біреу Е) Кім?
12.Жіктеу есімдігін табыңыз.
А) Бұлар В) Қайдан? С) Ешкім Д) Олар Е) Кейбіреу
13. Сілтеу есімдіктер қатарын табыңыз.
А) Күллі, барша, тегіс В) Өзім, өзді-өзі, өздеріңіз С) Қашаннан? Қайсысы? Неңіз?
Д) Әркім, қайсыбір, ешқашан Е) Мынау, осыңыз, соным
14. Болымсыздық есімдігін көрсетіңіз.
А) Бірнеше В) Саған С) Дәнеңе Д) Әлдекім Е) Түгел
15. Барыс септігінде тұрған өздік есімдігін табыңыз.
А) Кімге. В) Оған. С) Өзіңе. Д) Бүкілінің. Е) Емханаға.
16. Өздік есімдігі бар тіркесті табыңыз.
А) Бұл ел. В) Өз елім. С) Ел мен жер. Д) Менің елім. Е) Ел іші.
17. Есімдікпен толықтырыңыз: ... кісі менің әкем.
А) Күллі. В) Бұл. С) Қалай. Д) Өзі. Е) Сіз.
18. Мақалдың ішінен есімдікті белгілеңіз.
Қонағым, өз үйіңді де ойлап отыр.
А) Үйіңді В) Өз С) Қонағым Д) Ойлап отыр Е) Де
19. Белгісіздік есімдіктерді анықтаңыз.
А) Олар, бұлар. В) Менен, одан. С) Ешқашан, ешқайда. Д) Мен, сен. Е) Кейбіреуге, біреудің.
20. Мен, сен, ол, біз, сіз есімдіктерінің түрін белгілеңіз.
А) Сілтеу. В) Жіктеу. С) Сұрау. Д) Өздік. Е) Болымсыздық.
сделайте
Салалас құрамластың құрамындағы жай сөйдемдер өзара бір – бірімен екі түрлі жолмен байланысады.
1. Интонация арқылы мағыналарының жаңындағына қарай іргелесе байланысады.
2. Салалас құрмаластың құрамындағы жай сөйлемдер бір – бірінен өзара жалғаулық щылаулар арқылы байланысады.
Ыңғайлас мәнді да, де,та, әрі, және , мен жалғаулық шылаулар.
Қарсылық мәнді бірақ, алайда , дегенмен, сонда да, әйтсе де, сөйткенмен, ал тәрізді жалғаулық шылаулар.
Себеп – салдар мәнді өйткені , себебі, сол себепті, сондықтан, неге десеңіз тәрізді жалғаулық шылаулар;
Талғау мәнді не, немесе, я, яки, не болмаса, я болмаса, яеи болмаса, әлде тәрізді жалғаулық шылаулар.
Кезектес мәнді кейде, бірде , біресе тәрізді жалғаулық шылаулар.
3. Салалас құрмалас сөйлемнің түрлері .
Салалас құрмаластың құрамындағы жай сөйлемдер бір – бірімен өзара белгілі мағыналық қарым – қатынаста айтылады. Мағыналық қарым-қатынаста жұмсалуына қарай салалас құрмалас сөйлем мынадай алты түрге бөлінеді :
1. Ыңғайлас салалас.
2 Қарсылықты салалс.
3. Себеп – салдар салалас.
4. Ілектес салалас.
5. Талғаулы салалас.
6. Кезектес салалас.