Наурызым мемлекеттік табиғи қорығы - Қазақстандағы ең көне қорықтардың бірі, 1931 жылы құрылған. 191.4 мың. Га отырып, қазіргі заманғы. Әкімшілік, Саябаққа Қостанай облысының Наурызым және Әулиекөл ауданында орналасқан. 2002 жылы Қазақстан Республикасының Үкіметі санатында Бүкіләлемдік мәдени және табиғи мұралар тізіміне «Солтүстік Қазақстан даласы мен көлдері» бойынша Наурызым қорығы таныстырды. резервке енгізілген ауданы, ландшафттық және биологиялық әралуандықты бірегей дала аймағына бар. Бұл ландшафтардың қалыптасу тарихы және кешенді құрылғы бетіне байланысты. 30 мыңнан астам. Жыл бұрын, polovodno-мұзды су болды. Наурызым орман - Қазақстан жазық ең оңтүстік. Қазіргі уақытта, беті Наурызым қорығы жануарлар дүниесін жоғары әр түрлі көркем топырақ-өсімдік қалыптасқан геологиялық кен орындарын әртүрлі жастағы және құрамы, жабылған. Наурызым, Tersekskogo және Sypsynskogo: резервтік аумағы үш бөлімге бөлінген. Олар облыс экожүйелердің толық қоршаған ортаны профилін көрсетеді. Батыс Торғай (немесе Terseksko-Adaev) бойындағы беткейлері іргелес орман өсiмдiктерiнiң жоғарғы жиегі бойынша үстірті қарағай тізбегі Tersekskogo бор тоғайлар. ең тән ерекшелігі казак арша бар Пестрое саздың және қиыршықтасты жерлерде қалдықтары болып табылады және витая қарағай бойы аласа. Шығыс Үстірт беткейлерінде қайың, көктерек тоғайлары тар сынған тізбегін созылып жатыр. тал және қайың қопасының қияқ батпақтар қалыптастыру көптеген бұлақтар бар. Құрғақ жерлерде арша өседі, және орын құм, эрозиясының анықталды - қарағай топтары. kokpekovo жусан және қара-квадрат: Төменде, беткейлерде, шөл өсімдіктері түрлері басым.
Бір жылда төрт жыл мезгілі болады. Олар: жаз, күз, көктем, қыс. Әр жыл мезгілінің өз ерекшелігі бар. соның ішінде маған ұнайтын жыл мезгілдерінің бірі – көктем. Себебі бұл кезеңде табиғат жаңарып, жан-жануарлар көбейеді. Көктем айларында көптеген мерекелер аталып өтіледі. Осы мезгілге сай көктемнің алғашқы мерекесі аналар күні. Жер дүниенің жаңару күні «Наурыз», ғарышкерлер мерекесі, бейбітшілік мейрамы, Ұлы жеңістің мерейлі тойы – осы көктемнің еншісіндегі атаулы күндер. Көктемнің басқа жыл мезгілдеріне қарағанда ерекше өзіндік орны бар. Мен жыл мезгілдерінің ішінде көктем айларын ұнатамын. Күн жылынысымен біз мектеп ауласын тазалап, бүкілқалалық сенбілік күні әрқайсымыз өз ауламызды тазалаймыз. Ағаштар отырғызамыз, түрлі гүлдер егеміз. «Тазалық – денсаулық кепілі»,- деп қазақ атам тегін айтпаған. Ендеше әрбіріміз өз қаламыз бен оқитын мектебімізді, ауламызды көгертуге атсалыссақ нұр үстіне нұр болары сөзсіз! Сондықтан тазалық пен көгерудің көзі - көктем айын жақсы көремін! Менің көктем туралы ойға түйгенім осындай. Көктем айы бәрімізге денсаулық, береке, бірлік, тыныштық әкелсін!
Қарахан мемлекетінің ыдырауы.
1.Қарахан мемлекеті Х|ғасырдың аяғында мемлекеттік соғыстармен,феодалдық иеліктердің жеке-жеке бөлінуіне байланысты құлдырай бастады.
2.Қарахан мемлекетінің саяси құлдырауына себеп Қарақытай мемлекетінің құрылуы және оның сыртқы әскери саясаты болды.
3.1141 жылы Қарахан мемлекетінің екі хандығының билігі Қарақытай мемлекетінің билігіне көшті.
Қыпшақ мемдекетінің ыдырауы.
1.Қыпшақ мемлекетінің ыдырауына қыпшақ ақсүйектерінің арасындағы Хорезмді жақтаушылардың көбейуі,билік үшін әулеттердің қырқысуы әсер етті.
2.Қыпшақтарға қарсы Қаңлылардың ірі бірлестігінің құрылуыда әсер етті.
3.Шыңғыс хан Отырарды ойрандап,Қыпшақ мемлекетін ыдыратып жіберді.