Қанша байлық жисаң да, бұйырғаннан артық жей алмайсың...
«Қанша байлық жисаң да, бұйырғаннан артық жей алмайсың» деп түркі халықтарына ортақ ұлы ойшыл Қорқыт Ата айтып кеткендей, әр адамның өзіне тиесілі несібесі, яғни ризығы болады.
Атамыз қазақ бұл жөнінде «Бұйырған кетпес, қуған жетпес» деп бекер айтпаса керек. Бұл дегеніміз бізге бұйырған несібе тек өзімізге тиесілі, басқа ешкімге кетпейтінін білдіреді. Дегенмен, бүгінгі таңда көпшілік бұл сөзді түсініп, ескере бермейді. Мысалға, үлкен кісілер үйлерінде бір – екі айға жететіндей азық – түлігі, киім – кешегі, қаражаты бола тұра, ертеңге күнін уайымдаумен өтеді. Бұл дұрыс емес. Сондықтан да бұл қу тіршілікте дүние – мүлік жинаумен ғана айналыспай, адамгершілік қасиеттерге көп көңіл бөлсек екен.
Қазақстан ( Қазақстан [qɑzɑqˈstɑn]), толық атауы Қазақстан Республикасы ( Қазақстан Республикасы) — Шығыс Еуропа мен Орталық Азияда орналасқанмемлекет. Бaтысында Еділдің төмeнгі ағысынан, шығысында Алтай тауларынадейін 3000 км-ге, солтүстіктегі Батыс Сібір жазығынан, оңтүстіктегі Қызылқұм шөлімен Тянь-Шань тау жүйесіне 1 600 км-ге созылып жатыр. Қазақстан Каспий теңізіарқылы Әзірбайжан, Иран елдеріне, Еділ өзені және Еділ-Дон каналы арқылы Азовжәне Қара теңіздерге шыға алады. Мұхитқа тікелей шыға алмайтын мемлекеттердің ішінде Қазақстан - ең үлкені.
Қазақстан бес мемлекетпен шекаралас, соның ішінде әлемдегі құрлықтағы ең ұзақ шекара солтүстігінде Ресеймен — 6 467 км құрайды. Оңтүстігінде — Түрікменстан — 380 км, Өзбекстан — 2 300 км жәнеҚырғызстан — 980 км, ал шығысында —Қытаймен — 1 460 км шектеседі. Жалпы құрлық шекарасының ұзындығы — 13392,6 км[5]. Батыста Каспий теңізімен, оңтүстік батыста Арал теңізіменшайылады[6].
2016 жылдың 1 қаңтарға елдегі тұрғындар саны - 17 670 957 адам бұл әлем бойынша 64-орын. Жер көлемі жағынан әлем елдерінің ішінде 9-орын алады (2 724 900 км²).
Елдің астанасы - Астана қаласы.Мемлекеттік тілі - қазақ тілі. Ресми тілі -орыс тілі.
Қазақстанның ұлттық құрамы aлуан түpлі. Хaлықтың үлкен бөлігін қазақтар құрайды, пайыздық үлесі - 66,01%, орыстар - 21,05%,өзбектер - 3,07%, украиндар - 1,7%,ұйғырлар - 1,44%, татарлар - 1,17%, басқа халықтар - 5,56%.[7] Халықтың 70 пайызынмұсылмандар құрайды, проваславты христиандар - 26%, қалғаны басқа дін өкілдері.[8]
Экономикалық көрсeткіштері бойынша дамушы экономика ретінде қарастырылады. Елдің жалпы ішкі өнімі - құрайды. Экономиканың негізгі бағыты отын-энергетика саласындағы шикізат өндіру, ауылшаруашылығы (егіншілік). Елдің негізгі валютасы - теңге.
1991 жылдың 16 желтоқсан күні КСРО-ның ыдырауына байланысты өз егемендігін жариялады және халықаралық қауымдастық тарапынан тәуелсіз мемлекет ретінде мойындалды. 1992 жылдың 2 наурызынан бастап БҰҰ-ның толыққанды мүшесі. Сонымен қатарЕуропадағы қауіпсіздік және ынтымақтастық ұйымына, Ұжымдық қауіпсіздік келісімі ұйымына, Шанхай Ынтымақтастық Ұйымына жәнеЕуразиялық Экономикалық Қауымдастығы сияқты басқа да бірнешехалықаралық ұйымдардың құрамына кіреді.
Қанша байлық жисаң да, бұйырғаннан артық жей алмайсың...
«Қанша байлық жисаң да, бұйырғаннан артық жей алмайсың» деп түркі халықтарына ортақ ұлы ойшыл Қорқыт Ата айтып кеткендей, әр адамның өзіне тиесілі несібесі, яғни ризығы болады.
Атамыз қазақ бұл жөнінде «Бұйырған кетпес, қуған жетпес» деп бекер айтпаса керек. Бұл дегеніміз бізге бұйырған несібе тек өзімізге тиесілі, басқа ешкімге кетпейтінін білдіреді. Дегенмен, бүгінгі таңда көпшілік бұл сөзді түсініп, ескере бермейді. Мысалға, үлкен кісілер үйлерінде бір – екі айға жететіндей азық – түлігі, киім – кешегі, қаражаты бола тұра, ертеңге күнін уайымдаумен өтеді. Бұл дұрыс емес. Сондықтан да бұл қу тіршілікте дүние – мүлік жинаумен ғана айналыспай, адамгершілік қасиеттерге көп көңіл бөлсек екен.