1-тапсырма. Мәтінді мұқият оқып, негізгі және қосымша ақпаратты анықта. Оқылым
Айдаһардың бейнесін Италияның атақты суретшісі Леонардо да Винчи қиял арқылы
былайша суреттейді: «Көкжал аңшы иттің не жай иттің басын аламы , оған басқа
Мысықтың көзін саламыз, құлағы үкінікі болады, мұрыны тазынікі секілді, қасы
арыстандікі, самайы — әтештікі, мойны суда жүзетін тасбаканікі сияқты». Осы бейненің
өзі шындықта бар нәрселерді топтастыру арқылы туып отыр. Бірақ осы топтастыру
нәтижесінде келіп шыққан тұтас образдың өзін көре білу үшін адамға ең күшті, өрен
жүйрік қиял қажет. Қиял процесінің адам әрекетінің қандай саласында болмасын зор
маңызы бар. Қиялдың өзі осы әрекет арқылы өзгеріп, дамып отырады. А. П. Чехов «Үйде»
деген әңгімесінде Шылым шегіп әдеттенген жеті жасар балаға ешбір сөз әсер етпей
қойғанын былай баяндайды. Бірде әкесі оның қиялына әсер етуді ойлайды. Ол баласына
мынадай әңгіме айтады: «Кәрі гіатшаның патшалыққа мұрагер болатын жалғыз ғана ұлы
болыпты, -- өзі дәл сен сияқты кішкентай бала екен. Өзі жақсы бала екен. Еш уақытта
өкпелемейді, ерте жатады, столдағы нәрселерге тимейді екен... өзі ақылды болыпты...
Оның бір ғана кемшілігі - шылым тартады екен... Патшаның баласы шылымнан көкірек
ауру болып жиырма жасында өліпті. Қаусаған ауру шал ешбір қолғанатсыз қалыпты.
Мемлекетті басқарып, сарайды қорғайтын ешкім болмапты. Жау келіп, шалды өлтіріп,
сарайды қиратып тастапты, сонымен, енді бақша да, шие де, кұстар да, қоқыраулар да
қалмаған...». Эмоциялы әсерге толы осы әрекеттің оған күшті әсер еткендігі сонша, бала
«караңғы терезеге ойланып сәл қарап отырып, селк етті де, мұңайған дауыспен: — Мен
енді шылым тартпаймын... — деді» ... Қиялдың адам қажетіне асуы, оның шындықпен
байланысты болып келуі адамға ерекше қанат бітіріп, оның ілгері өрлеуіне себепші
болады.
Негізгі ақпарат
Қосымша ақпарат
көмектесіңдерші
Бұл жұмыс ұлы Абылай ханның өмір мен қызметі туралы қысқа очерк пен негізгі даталардан тұрады, белілі жазушылар мен ғалымдардың еңбектері пайдаланылған.
Хан Абылай – Қазақстанның аумақтық тұтастығын қалпына келтіре алған көрнекті мемлекеттік қайраткер. Ол ел билеген кезде мемлекетте айтарлықтай өзгертулерді жүзеге асырды. Хан Абылай (1771-1781) – барша қазақ даласында беделі талассыз болған соңғы қазақ ханы.
Драмалы, тіпті, аңыз өмір, батыл мінеі, ерекше дарындылық – жетім Әбілмансұрға ұлт батыры болуды жазды. Оның қазақ тарихындағы орнын бағалау қиын. Ол – азаткер-батыр, дана билеуші, шебер мәмілегер.
Жас сұлтанның басты мақсаты халық қалауындай айбарлы жауға қарсы күрес болды. Абылай көреген саясаткер ретінде Қазақ хандығы үшін басты қауіп екі ірі держава – Ресей мен Цин империясында жатқан жоңғарлардың басқыншылығы екендігін жақсы түсінді. Оның халық алдында және Әбілмәмбет хан алдында беделі болды. Сырттағы қауіппен күресе жүріп, Абылай хан қазақ жерін біріктіруге көп күш жұмсады.
Жас ұрпақ Абылай хан арманының жемісі – қазіргі Қазақстанның жетістіктерін мақтан тұтуы керек, ішкі келісім мен бейбітшілікті сақтау жолында қыхмет етуі керек.
Оның өмірі туралы, шығармашылығ туралы өмірбаяндық мәліметтер, естеліктер жастарға патриоттық тәрбие беруде құндылыққа ие.
Бұл жинақта берілген материалдар қалың оқырман үшін қызықты болады және студент жастар үшін белсенді өмірлік ұстанымның жарқын үлгісі болады.
Объяснение: