таптың б
1. Атау септігі (именительный падеж) отвечает на вопросы кім? (кто?), не? (что?) (кімдер? нелер?) -множ. число. Например: Әлібек (кім?), адамдар (кімдер?), кітап (не?), кітаптар (нелер?) -окончаний нет.
2. Ілік септігі (родительный падеж) отвечает на вопросы кімдер? (чей? чья? чье?), (кімдердің?), нелердің? (что? от чего?), нелердің? и выступает в значении определения.
Ілік септігі имеет окончания -ның, -нің, -дың, -дің, -тың, -тің.
Ілік септігі в речи всегда употребляется в сочетании с формой принадлежности ІІІ лица. Ілік септігі в предложении является определением и стоит перед определяемым словом. Определяемое слово употребляется в притяжательной форме. Например: Анардың (кімнің?) әжесі -Бабушка Анара.
В казахском языке собственные имена, обозначающие названия городов, рек, улиц, гор и т.д., употребляются перед теми словами, к которым относятся, а последние -в притяжательной форме ІІІ лица. Абай көшесі -Улица Абая.
Окончания ілік септік иногда опускается, но притяжательное окончание ІІІ лица (-сы, -сі, -ы, -і) всегда сохраняется. Например: институттың ректоры -институт ректоры.
3. Барыс септігі (направительно-дательный падеж) соответствует русскому дательному падежу без предлога и с предлогом. Например: Әсияға (Асие), мұғалімге (учителю), Алматыға (в Алматы).
Барыс септігі отвечает на вопросы кімге? (кому?), неге? (чему?), қайда? (куда?).
Слова в барыс септік обозначают направление предмета к кому или чему-нибудь. Например: университет-ке (в университет), жұмыс-қа (на работу), үйі-ңе (домой).
Барыс септігі образуется при окончаний -ға/-ге, -қа/-ке, -на/-не, -а/-е.
Послелоги дейін (шейін), қарай, бола употребляются только в сочетании с существительными дательного падежа.
4. Табыс септігі (винительный падеж) по своему значению соответствует русскому винительному падежу без предлога и в предложении выступает в качестве прямого дополнения. Табыс септігі отвечает на вопросы кімді? кімдерді? (кого?, нені? нелерді? (что?). Например: оқушыны (ученика), газетті (газету).
Существительные в табыс септік принимают окончания -ы/-ді, -ты/-ті, -ны/-ні, -н.
5. Жатыс септігі отвечает на вопросы кімде? кімдерде? (у кого?), неде? нелерде? (у чего?), қайда (где?), қашан? (Когда?). Например: Раушан лекцияда отыр. (Раушан сидит на лекции).
Жатыс септігі имеет окончания -а/-де, -та/-те, -нда/-нде.
В казахском языке жатыс септігі обозначает:
Место нахождения лица или предмета. Например: Әйгерім Астанада тұрады. Киімдер шкафта ілулі тұр.
Время действия и состояние предмета. Например: Жазда ауылға барамыз. Асқар түнде ұшады.
Возраст человека. Например: Болат жиырмада, Әсел он сегізде.
6. Шығыс септігі (исходный падеж)
Слова, отвечающие на вопросы кімнен? (от кого?), неден? (из чего?), қайдан? (откуда?) указывают на исходный пункт действия предмета или на материал, из которого сделан предмет. Например: Студент институттан келе жатыр. (Студент идет из института). Ол кірпіштен үй салып жатыр. (Он строит дом из кирпича).
Окончания исходного падежа -нан/-нен, -дан/-ден, -тан/-тен варьируются в зависимости от того, на какой звук оканчивается слово.
7. Көмектес септік (инструментальный падеж)
Көмектес септік образуется при окончаний -мен, -бен, -пен и отвечает на вопросы кіммен? - с кем? , немен? - с чем?, қалай? - как?
Слова в көмектес септік указывают, чем, при чего совершается действие и всегда имеют мягкие окончания /-мен, -бен, -пен/ независимо от мягкости и твердости последнего слова /основы/
Например: Мен поезбен келдім
Арыстан баб кесенесі — көне Отырар жеріндегі сәулет өнері ескерткіші. Түркістан халқының арасында мұсылман дінін таратушы Қожа Ахмет Иасауидің ұстазы болған Арыстан баб ата қабірінің басына салынған. Кесене дәлізхана, мешіт, құжырахана, азан шақыратын мұнара сияқты жеке бөлмелерден құралған. Кесененің ең көне бөлігі қабірхана болуы тиіс. Қазір де оның едені басқа бөлмелермен салыстырғанда едәуір биік. Қабір үстіне алғашқы белгі 12 ғ. шамасында салынған. Мазар 14 ғасырда қайта жөнделген. Арыстан баб кесенесі 20 ғасырдың басында жергілікті халықтың қаражатымен күйдірілген кірпіштен ауданы 35x12 м, биіктігі 12 м, бұрынғы Меккеге қараған есігі Түркістанға, Әзірет Сұлтанға бағытталып, Солтүстік жағы кесене, Оңтүстік жағы мешіт есебінде қайта жәнделді. Дәліз-қақпа маңдайшасына мәрмәр тақта қаланып, бетіне һижра бойынша 1327 жыл, яғни соңғы құрылыс жүрген уақыт деп көрсетілген.
тапсан берші өтініш
Объяснение: