Көмекші есімдер — негізгі сөздерге телене жұмсалып, олардың кеңістікке (мекенге), уақытқа (мезгілге) қатысын толықтырып, нақтылап тұратын сөздер. Оған алд, арт, аст, қас, маң, жан, іш, туп, сырт, бас, бет, шет, түс, бой сияқты толық лексикалық мағынасы жоқ сөздер жатады. Көмекші есімдер мекенді, заттың жақын-апыстығы (ауылдың шеті, жаны, төңірегі, маңы)\ қыры (көпірдің асты, үсті, бойы); аралығы (екі үйдің ортасы, екі көшенің арасы) тұрғысынан саралап атайды. Кейбір көмекші есімдер қыс, жаз, түн тәрізді сөздермен тіркәсіп келіп, оларды мезгілдікжағынан нақтылап, дәлдеп тұрады (қыстың басы, түннің ортасы). Көмекші есімдер өзі тіркескен негізгі сөздермен көбіне изафеттік байланыста қолданылады. Мысалы: өзеннің бойы, ауылдың сырты, қаланың маңы, құдықтың түбі, жолдың үсті, айдың ортасы, жылдың басы, аптаның аяғы т. б. Көмекші есімдер сөйлемнің дербес мүшесі болып жұмсалмайды. Негізгі сөздермен тіркесіп барып, сөйлемнің бір мүшесі болады: Мысалы, Ауылдың жаны — терең сай (Абай). Мұндағы ауылдың жаны — бастауыш.
Кірме сөзді көрсетіңіз:
1. С) сандықша;
2. Тұрақты сөз тіркесін көрсетіңіз:
С) талағы тарс айрылу
3. Жай септеу үлгісіндегі сөздерді белгілеңіз:
Д) балалықтың
4. Етістіктен жасалған сын есімді табыңыз:
Д) тершең;
5. Қашанғы? Қайдағы? – қай сөйлем мүшесінің сұрақтары?
Е) пысықтауыш
6. Синонимдік қатарды табыңыз.
Д) Уәде, серт, ант;
7. Антонимдік жұпты табыңыз.
Е) Күйлі-көтерем
8. Термин сөзді табыңыз.
А) Толықтауыш;
9. Қазақ тілінің үндестік заңына бағынбайтын сөздерді көрсетіңіз.
С) Құрмет, қызметке
10. Ілгерінді ықпалды табыңыз.
Е) Тұзсыз
11. Сөз тудырушы жұрнақты табыңыз.
Е) Тыңайтқыш
12. Сапалық күрделі сын есімді табыңыз.
В) Сап- сары;
13. Болжалдық сан есімді табыңыз.
Д) Жиырмадай
14. Ауыспалы мағынада қолданылып тұрған сөзді табыңыз.
Е) Мұсаның атасы ұста болған.
15. Тек тұрлаулы мүшелерден құралған сөйлем түрі.
А) Жақсыз В) Атаулы С) Толымды Д) Жалаң Е) Жайылма
16.Бірыңғай еріндік дауысты дыбысы бар сөзді табыңыз.
Д) тоғай
17.Болжалдық сан есімді анықтаңыз:
Д) қырық шақты
18.Сілтеу есімдігін табыңыз:
Е) Осыны ұғып алғын.
Осыны
19.Тұйық етістікті табыңыз:
Е) Тілегің орындалсын.
20.Түбір сөзді көрсетіңіз:
А) жүз
21.Зат есімді табыңыз:
Д) жиын
22.Қосарлама қос сөзді белгілеңіз:
Е) алыс-жақын
23.Сапалық сын есімді көрсетіңіз:
В) жасанды
24.Күшейткіш буын арқылы жасалған күшейтпелі шырайды табыңыз:
Е) тым көк
25.Неологизм дегеніміз не?
В) қолданысқа жаңадан енген сөздер
26.Барыс жалғаулы сөзді көрсетіңіз:
Е) әкесіне
27.Атаулы сөйлемді көрсетіңіз:
А) кең зал В
28.Қосымша арқылы жасалған сөзді табыңыз.
Д) шөлейт
29.Жедел өткен шақты белгілеңіз:
В) жиған
30.Жақсыз сөйлемді табыңыз:
А) Оның жақсы оқығысы келеді.
Сонда Аят айтады
-Ерназар саган кызил тустисин алайык-дейди
-Неге
-Сендер футбол ойнаганда кызил тусти киым киесындер гой
-А я жарайды-деп Ерназар кызыл тусты кроссовки алады