1. Жас келін қайынағаларының атын атамай, балама есімдермен атасының тапсырын күйеуіне жеткізеді. Сондай тапқырлығымен атасының сынынан сүрінбей өтеді.
2. Өлеңдегі дәстүрдің төмендегі түрлері қазақ халқы арасында сақталған, жиі кездеседі:
шілдехана, бесік той, тұсаукесер, сүндет той, құда түсу, сырға салу, беташар.
бірге жазылатын бөлек жазылатын дефис арқылы жазылатын
шілдехана бесік той шіркін-ай
тұсаукесер сүндет той беташарым-ай
беташар құда түсу қыз-бозбала
алқа, шашбау сырға салу ата-баба
сәукеле
Объяснение:
Құлпытас – бейітке қойылатын тас белгі.
Ұғым-түсініктері мен салт-дәстүрлеріне қарай дүние жүзі халықтарында құлпытастың көптеген түрлері кездеседі.
Ежелгі Шумер, Мысыр, Этрустар заманында құлпытастар адам мүсіні түрінде жасалынды. Құлпытасқа адам бейнесін қашап, мәйітпен бірге қою дәстүрі ғұн заманы, түрік қағандығы, қыпшақ, түргеш дәуірлерінде кең жайылды. [1]
Құлпытастардың шығу тегі, рәміздік мән-мағынасы туралы ғылымда нақты тұжырым қалыптаспаған. Қалай болғанда да, қазіргі қазақ даласындағы құлпытастардың арғы тарихы сақтар мен ежелгі түркілердің тас мүсіндерімен, сондай-ақ көне түркілер жазуы қашалған бітіктастармен байланысты екендігі анық. Қазақ даласындағы құлпытастардың даму эволюциясы Батыс және Оңтүстік Қазақстанда сақталған құлпытастардан көрінеді.[2]
Құлпытастарды әрлеу, нақыштау, бедерлеу ісі сол кезеңде өмір сүрген халықтың қолөнері мен мемориалдық үрдісінің, салт-дәстүрі, әдет-ғұрпы мен дүниетанымының белгісі іспетті. Мысалы, түркі жерінде ислам дінінің бел алуына орай бейнелі құлпытастар орнына өрнекті көктастар қойылатын болды. Ислам дінінде қабір басына белгі қоюға рұқсат етілгенімен, аса үлкен құлпытас қойып, оған адамның, малдың немесе әлдебір заттың суретін бейнелеуге тыйым салынуына байланысты құлпытастарға арабша Құран сүрелері мен аяттар жазу өнері етек алды. Түркістандағы Иасауиге қойылған құлпытас, сондай-ақ сонда жерленген қазақ халқының атақты хандары мен қайраткерлерінің басына қойылған құлпытастарда осы үрдіс сақталған.[3]
Ежелгі адамдар: "1500 жылға дейін Жер әлемнің ортасында орналасқан" - деп ойлаған.1473-1543 жылдар аралығында өмір сүрген поляк ғалымы
Николай Коперник:" Күн әлемнің ортасында орналасқан, ал Жер өзге ғаламшарлармен бірге Күнді айналып жүреді" - деп дәлелдеп кеткен.