10-тапсырма. Төменде берілген мәтіннің негізгі тірек сөздерін қатыстырып салалас құрмалас сөйлемдер құрап жаз. Адамның құқығы мен бостандығы туралы халықаралық-құқықтық құ-
жаттар жекелеген мемлекеттердің заңдарына ықпалын тигізіп отырады.
Халықаралық құқық қорғау ұйымдарына мүше болып кірген ел халықара-
лық құқық нормаларын өз аумағында бұлжытпай орындап отыруға міндетті.
Қазақстан Республикасы Біріккен Ұлттар Ұйымына, Еуропадағы қауіпсіздік пен
ынтымақтастықты сақтау ұйымына мүше болып кіргендіктен, осы ұйымдардың
адам құқығы мен бостандықтарын қорғау хақындағы құжаттарын мойындап,
талаптарды орындайды.
Тіл – қай ұлтта, қай елде болса да
қастерлі, құдіретті. Бүгінгі
нарық заманы бізден бәсекеге қабілетті болуымызды, дамыған отыз елдің қатарынан
көрінуіміз үшін білімді де озық ойлы
азаматтарды тәрбиелеуімізді талап етеді.
Әлемдегі жоғары дамыған елдердің санатына енуді көздеген халықтың басты
мақсаты да сауатты ұрпақ тәрбиелеу. Сауатты ұрпақ тәрбиелеу дегеніміз өз ана
тілінде еркін сөйлей алатын, оны терең меңгерген ұрпақ.
Ал, ана тілін жақсы білмейінше, сауатты
сөйлеп, сауатты жазып, тіл байлығын мол қолданбайынша, шын мәніндегі мәдениетті
адам бола алмайсың.
Мемлекеттік тілді және басқа тілдерді үйрену арқылы балалар мен
жастардың әлем және ұлттық мәдениетті игерулеріне, өз халқы мен басқа халықтардың
дәстүрлері мен мәдениетін зерттеуіне және қабылдауына жағдай жасау керек, яғни
полимәдениетті тұлға қалыптастыру керек.
«Елу
жылда ел жаңа...» демекші, еліміз тәуелсіздікке қол жеткізгеннен бері әлемнің
көптеген дамыған елдерімен мәдени, экономикалық, саяси және әлеуметтік жағынан байланыс жасап келеді. Бұл
қатынастардың оң нәтижелі болуы, ел мен елдің, халық пен халықтың өзара
ынтымақтастығы, өзара түсіністігі, яғни тіл білуінен.
Қазақстан Республикасының Президенті
Н.Ә.Назарбаев Қазақстандағы тілдердің үш тұғырлығы туралы ойды алғаш рет 2006
жылы Қазақстан халқының Ассемблеясында айтқан. 2007 жылғы «Жаңа әлемдегі жаңа Қазақстан»
жолдауында Елбасы «Тілдердің үштұғырлығы»
- «Триединство языков» мәдени жобасын кезендеп іске асыруды ұсынды.
Тілдердің үштұғырлығы идеясында Елбасы оған нақты анықтамасын берген, қазақ
тілі – мемлекеттік тіл, орыс тілі – ұлтаралық қатынас тілі, ал ағылшын тілі –
жаһандық экономикаға ойдағыдай кірігу тілі. Елбасының 2011 жылғы «Болашақтың іргесін бірге қалаймыз!»
атты жолдауында 2020 жылға дейінгі еліміздің әлеуметтік – экономикалық дамуының
нақты жоспарын айқындап берді.Елбасының бұл жоспары Қазақстанның әлемдік
дағдарыстың қашан аяқталуын күтпей өзіндік даму стратегиясын алдын ала белгілеуі деп айтар едім. Президентіміз тек экономиканы ғана
емес, сонымен қатар ғылым мен білім, денсаулық сақтау салаларын барынша
дамытуға көп көңіл бөлгендігін ерекше атап өтті. Осы жолдауда білім мен ғылымның модернизациясын жалғастыру
қажеттігін меңзеді.
Үштілділік жөніндегі сөз Елбасымыздың
“Тілдердің үштұғырлығы мәдени жобасын кезеңдеп жүзеге асыруды қолға алуды
ұсынамын. Қазақстан
бүкіл әлемге халқы үш тілді пайдаланатын мәдениетті ел ретінде танылуға тиіс.
Бұлар - қазақ тілі - мемлекеттік тіл, орыс тілі - ұлтаралық қатынас тілі және
ағылшын тілі - жаһандық экономикаға ойдағыдай кіру тілі” деген салиқалы
үндеуінен бастау алған болатын. Сонымен қатар Нұрсұлтан Әбішұлы: “Мектептерге ағылшын тілінен шетелдік
оқытушыларды тарту қажет. Кез келген ортанқол мектептің балаларға ең жоғары
деңгейде шет тілін оқып үйренуіне жағдай жасайтындай дәрежеге қол жеткізуіміз
міндет” - деп етекше атап көрсеткен.