Ауа райына байланысты ырым тыйымдар
Табиғат – Біздің ата – бабаларымыз өздері тұрған өлкенің табиғи ерекшелігі мен табиғат тылсыман бақылай отырып , оларды өз өмірлерімен байланыстырып отырды. Олар уақытты айқындап, әр күннің, әр жылдың ерекшеліктерін терең білді. Жан – жануарлардың іс - әрекеттеріне, айға, жұлдыздарға қарап ауа райын болжады. Осылай көптеген ырымдар пайда болды.
Отпен ойнама тыйым
Салып шектеге , ырымдар бар көптеген.
Соның бірі- ойнамау, жанып жатқан отпенен ,
Тамыздықты кеппеген, үрлеп жандыр еппенен.
Өміріңді өшірмес, киелі ғой от деген.
• Отты шашуға, аттауға және басуға болмайды. Отты шашса, аттаса немесе басса, отбасының берекесі кетеді.
• Отқа түкірмейді.Қазақ халқында от қасиетті нәрсе болып саналады.
• Отты су құйып өшірмейді, өйткені оны қайта тұтату қиын болады.
• Түнде үйден күл шығармайды.Себебі күл төгілген жерді басуға тура келеді.
• Күл төгілген жерді басуға болмайды. Барлық жаманшылық күлмен кетеді, оны басу сол жаманшылықты үйіңе әкелгенмен бірдей.
• Жұлдызды қолмен көрсетсе , қолға сүйел шығады деген ырым бар.
• Күннің күркірегенін алғаш естіген адам бір темірді алып , ауырған жеріне тигізсе, ауру жазылады немесе арқасын қабырғаға үйкесе, ауру – сырқау жоламайды.
• Найзағай ойнап, жауын жауғаннан кейін жаңбыр суына жалаң аяқ жүрсе, адам ауырмайды немесе ауруынан айығады.
• Жаңа ай туғанда түскен келіншек баланы көп туады.
• Екі жас үйленген түні жұлдыз көп болса, олардың ұрпақтары да көп болады.
• Күн алғаш күркірегенде тілеген тілек қабыл болады.
• Өреден жас құрт алып жесе, жаңбыр жауады.
• Далада, жолда тұрған жалғыз ағашты кеспейді. Ол қыста белгі, жазда пана ретінде сақталған.
• Күн күркіремей суға түспейді, дала жуасын жемейді.
• Құмырсқаның илеуін бұзбайды. Оны басқан әйел бала көтермейді.
• Бақаны өлтіруге болмайды , жаңбыр жауады.
• Өсіп тұрған ағашқа балта тигізуге болмайды. От жағуға қураған ағашты, малдың тезегін қиын пайдаланады.
• Күнге, айға қарап дәрет сындыруға болмайды. Бұл - өлім – жетім шақыратын жаман ырым.
• Аспаннан ағып түскен жұлдызды көрген адам «Менің жұлдызым жоғары» дейді.
• Жаңа айды көргенде «жаңа айда жарылқа, ескі айда есірке» деп бата жасап,ырымдайды.
Объяснение:
Жасыбай – Павлодар облысының Баянауыл ауданындағы (Жасыбай аулынан 8 км) табиғаты көркем, тұйық көл. Жасыбай, Сабындыкөл және Торайғыр көлдерінің алабы жоңғар шапқыншылығы кезінде Жасыбай батыр басқарған қазақ жасақтарының жау бетін қайтарған тарихи жерлердің бірі болған. Көл Жасыбай батыр есімімен аталған. Батырдың Жасыбай жағалауында зираты бар.
Теңiз деңгейiнен биіктігі397 мӨлшемі3,5 × 2,4 кмАуданы4 км²Көлемі25 млн км³Тереңдігі14,7 мСу алабыСуды жинау ауданы31,2 км²Орналасуы50°49′03″ с. е. 75°35′12″ ш. б.50.81750° с. е. 75.58667° ш. б. (G) (O) (Я) (T)