Абай Құнанбаевтың "Сегіз аяқ"өлеңі 1880жылдары жазылған.Ақын бұл өлеңінде өзі өмір сүрген қоғамның кемшіліктерін оқырманға жария еткен.
Алда көрген артта жоқ,
Мысқыл өсек,айла бар,-деп өз қоғамынан түңілгендей күй кешкен.
Қайнайды қаның,
Ашиды жаның,
Мінездерін көргенде.
Жігерлен,сілкін,
Қайраттан,беркін! ,-
Насихат бергенде:
Ұятсыз,арсыз салтынан,
Қалғып кетер артынан ,-деп қоғамның надандығын қаны қайнап,жаны ашып жазған.Елден бірлік кетіп,тозып бара жатқанын айтады.
Тамағы тоқтық,
Жұмысы жоқтық,
Аздырар а -деп еңбек етуге шақырады.
Санасыз,ойсыз,жарым ес,өсекшіл,кекшіл,күпілдек мақтаншақ,орынсыз ыржақ пен болымсыз қылжақшыл,өтірік,ұрлық,сөзуар,законшік,-деп сол қоғамның жағымсыз қылықтарын мысқылға алған.Бүгінгі біздің қоғамда надан,білімі жоқ адамдар жоқ десекте болады.Адамдардың бәрі білімді,ғылымның,ғаламтордың биік шыңына шыққан ақылды адамдар.Десекте надан адамға тән мінездер өсекшілдік,мақтаншақтық,ұрлық,кекшілдік,арызшылдық біздің қоғамдада кездесіп қалады.Жағымпаздық пен мақтаншылық біздің қоғамдағы белең алған жағымсыз мінездердің бірі.Абай атамыз айтқандай кекшіл болмай көпшіл болайық.Өсек айтпай,қулық - сұмдықты ойламай,білім қуып,адал асымызды еңбектен табалық.Бірлікте болайық.
Қазіргі техника дәуірінде адамның күнделікті өмірі компютермен өтеді. Оны ешкім жоққа шығара алмайды. Компютерге отырған кезде адам жай ғана отырмай интернет пайдаланады. Қазір интернеттен өзіңе керектінің бәрін таба аласын. Тіпті, интернетте отырып-ақ өзіне керектіні сатып алуыңа болады (киім, тамақ,әшекей-бұйымдар т.б.). Әрине, бұл өзіңе пайдалы. Бірақта әрбір заттың өз уақыты, өз орны болу керек емес пе? Ал қазіргі жастар күні-түні сол монитордың алдында отыруға бар. Ол бір жағынан денсаулыққа әсер етеді, ал бір жағынан санаға әсер етеді. Кейбіреулер айтып жатады интернетке отырсаң бәрін білесің, бәрінен хабардар болып отырасың деп, ол да дұрыс бірақ ол адамның өзіне байланысты. Ол жақсы бірдеңелер біліп жатама немесе ойын ойнап, агентте отырама. Мысалы, қазіргі ата-аналар интернетті балаларына қосып беріп жатады. Өзі білмесе де баламның көзі ашық болсыншы, білсін, оқысын деп. Ал бала болса құр ойнаумен уақытын өткізеді. Ал сабақ жайында қалады.
Ахмет Байтұрсынов - қазақ қоғам қайраткері және мемлекет қайраткері, большевиктер Компартиясының мүшесі ( 1937 жылы тұтқындалып ) ( ВКП б) , ағартушы , лингвист , әдебиеттанушы , филология түркі маман, аудармашы .
Байтұрсынов тамаша жазушы, ағартушы, лингвист болды. Ол мүмкін шетелде тұратын қазақтардың миллиондаған оны пайдалануға қабылдау, араб әліпбиінің негізінде қазақ хат реформаланды. 1912 жылы, Ахмет Байтұрсынов, барлық таза араб әріптерін алып тасталды қазақ тілінде қолданылатын емес, сондай-ақ қазақ тіліне нақты хаттар қосылады. «Жаңа Emle» ( «Жаңа орфография») деп аталатын жаңа алфавиті, әлі күнге дейін Қытай, Ауғанстан, Иран тұратын қазақтардың пайдаланылады. Қазақ грамматикасын анықтау үшін қазақ 6 ғылыми терминологияның негізін әзірлеу. Ол қайтыс болғаннан кейін ақталған, Ұлы террор кезінде түсірілген.
Абай Құнанбаевтың "Сегіз аяқ"өлеңі 1880жылдары жазылған.Ақын бұл өлеңінде өзі өмір сүрген қоғамның кемшіліктерін оқырманға жария еткен.
Алда көрген артта жоқ,
Мысқыл өсек,айла бар,-деп өз қоғамынан түңілгендей күй кешкен.
Қайнайды қаның,
Ашиды жаның,
Мінездерін көргенде.
Жігерлен,сілкін,
Қайраттан,беркін! ,-
Насихат бергенде:
Ұятсыз,арсыз салтынан,
Қалғып кетер артынан ,-деп қоғамның надандығын қаны қайнап,жаны ашып жазған.Елден бірлік кетіп,тозып бара жатқанын айтады.
Тамағы тоқтық,
Жұмысы жоқтық,
Аздырар а -деп еңбек етуге шақырады.
Санасыз,ойсыз,жарым ес,өсекшіл,кекшіл,күпілдек мақтаншақ,орынсыз ыржақ пен болымсыз қылжақшыл,өтірік,ұрлық,сөзуар,законшік,-деп сол қоғамның жағымсыз қылықтарын мысқылға алған.Бүгінгі біздің қоғамда надан,білімі жоқ адамдар жоқ десекте болады.Адамдардың бәрі білімді,ғылымның,ғаламтордың биік шыңына шыққан ақылды адамдар.Десекте надан адамға тән мінездер өсекшілдік,мақтаншақтық,ұрлық,кекшілдік,арызшылдық біздің қоғамдада кездесіп қалады.Жағымпаздық пен мақтаншылық біздің қоғамдағы белең алған жағымсыз мінездердің бірі.Абай атамыз айтқандай кекшіл болмай көпшіл болайық.Өсек айтпай,қулық - сұмдықты ойламай,білім қуып,адал асымызды еңбектен табалық.Бірлікте болайық.